سنجش آلاینده ها ; آلاینده سنجی محیط کار، صنایع و کارخانجات

آلاینده سنجی دانشی در خدمت حفظ سرمایه انسانی میباشد، امروزه به دليل رشد علم و فناوري و تصدي مديران جوان و تحصيلكرده در راس امور ، مساله سلامتي نيروي كار بعنوان يك موضع مهم در محيط هاي كاري مورد توجه قرار گرفته است. كه در گذشته كمتر به آن توجه مي شد .از طرفي توسعه صنعتي و به طبع آن كاربرد بسيار زياد مواد شيميايي در صنايع و گسترش ريسك فاكتور بهداشتي و عوامل زيان آور ، باعث رشد چشمگير بيماريهاي شغلي از جمله آسم شغلي ،انواع سرطان، اختلالات اسكلتي – عضلاني و غيره گرديده است .اين مساله باعث گرديد تا مديران بيش از پيش به اهميت اندازه گيري و سنجش آلاينده هاي محيط كار واقف باشند . چرا كه باور دارند حفظ سلامتي نيروي كار بعنوان يكي از اصلي ترين سرمايه هايشان ، خود يك نوع سرمايه گذاري است .

آلاينده هاي محيط كار چيست؟

عوامل زيان آور محيط هاي كار و سنجش آنها

در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن در ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻌﺮض ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎن آور و آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻗﺮار دارﻧﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻧﺎﮔﻮاري را ﺑﻪﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و اﻣﮑﺎن اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
ریسک فاکتورها وعوامل زیان آور شغلی که در محیط های کاری می توانند باعث بروز بیماریهای شغلی گردند بصورت ذیل دسته بندی می گردند :

– عوامل زیان آور فیزیکی مانند : صدا ،ارتعاش ، روشنایی ، گرما ، سرما و پرتوها ، اشعه و میدانهای الکترو مغناطیسی

– عوامل زیان آور شیمیایی مثل : گاز و بخار، گردو غبار، حلال ها ، فیوم ها و میست ها و…

– عوامل زیان آور ارگونومیک : عدم تناسب ایستگاههای کاری با کارگر، هل دادن ، کشیدن ، خم شدن ، حمل بار سنگین ، ایستادن و نشستن طولانی و …

– عوامل زیان آور مکانیکی : برخورد با قسمت های متحرک دستگاه ، برخورد با اجسام رهاشده از ارتفاع ـ گیر کردن بین اجسام و…

– عوامل زیان آور بیولوژیکی همچون : ویروس ، باکتری ، ریکتزیا ، قارچ، انگل،

– عوامل زیان آور سایکولوژیک (روانی) :
الف – عوامل سازمانی (نظیر: وضعیت استخدامی، تعدیل نیرو، فرهنگ ایمنی ضعیف، نظام پرداخت حقوق).
ب – عوامل شغلی (نظیر: عدم تعادل بین تلاش و پاداش، تبعیض سازمانی، عدم حمایت از سوی همکاران، شیوه مدیریت مافوق، روابط بین¬فردی، شرایط محیطی)

عوامل شیمیایی

نياز به محصولات جديد و استفاده از تكنولوژيهاي نو سبب گرديده است كه فهرست مواد شيميايي مورد مصرف در صنعت روز به روز فزوني يابد.
عليرغم پيشرفتهاي علمي بشر در مورد اثرات سوء مواد شيميايي ، در بسياري از موارد دانسته هاي بشر در مورد اثرات زيان آور مواد شيميايي كم بوده و بعضا اطلاعاتي در دست نيست. از اين رو لازم است نسبت به پايش مواجهه شاغلين و ثبت آنها اقدام نمود تا بتوان در مقاطع زماني مختلف همزمان با پايش هاي بيولوژيكي، داده ها و اطلاعات جمع آوري شده را به كمك متخصصين اپيدميولوژي شغلي مورد تحليل و استنتاج قرار داد. جهت دريافت اطلاعات تكميلي و آشنايي كامل با اين موضوع به صفحه عوامل شيميايي مراجعه نمائيد.

ارگونومی

در ﺟﻬﺎن ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﺮوز، ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﮔﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ، ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ و اﺑﺰار ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ آنﻫﺎ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه، ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻨﺎر آﯾﻨﺪ. ﭘﯿﺎﻣﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪاي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر وﺧﯿﻢ ﺑﻮده و ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد، ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ، اﯾﻤﻨﯽ و ﺑﻬﺮه وري اﺛﺮي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در ﭼﻨﯿﻦ وﺿﻌﯿﺘﯽ، اﻧﺴﺎن از ﻧﻈﺮ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎ رواﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﻮع ﮐﺎر ﯾﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ و ﯾﺎ در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﻪ در آن زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮده ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﭘﺮدازد، ﺗﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺪارد.

در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن در ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻌﺮض ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎن آور و آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂﮐﺎر ﻗﺮار دارﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻧﺎﮔﻮاري را ﺑﻪﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و اﻣﮑﺎن اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
مهندسی بهداشت حرفه ای ابزاری است که به کمک آن می توان در راستای حفظ و بالا بردن سطح سلامت نیروی کار گام برداشت وهمواره تلاش بر این است که با اندازه گیری ،ارزیابی و کنترل به موقع عوامل زيان آور شغلي ، ازتاثیر سوء عوامل آسیب زا بر فرد جلوگیری شود.

درصفحه ارگونومي همين سايت مي توانيد به مطالب بيشتري در خصوص اين علم جذاب دسترسي پيدا كنيد.

آلودگی صوتی

آﻟﻮدﮔﯽ ﺻﺪا ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ زﯾﺎن آور در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺎ ﺻﺪا ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻓﺮاﮔﯿﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﮐﺎري در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. از دﯾﺪﮔﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﻨﺸﺎء اﯾﺠﺎد ﺻﺪا ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻓﻨﺎوري و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ، ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻬﻼك و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺨﺶ ﻣﺘﺤﺮك ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت، اﻧﻔﺠﺎر، ﺳﺎﯾﺶ و ﺑﺮﺧﻮرد اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي ﺟﺮﯾﺎن ﺳﯿﺎل در ﻣﺠﺎري و ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻃﺒﻖ ﺑﺮآورد، ۶۰۰ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮐﺎرﮔﺮ در ﺟﻬﺎن در ﻣﻌﺮض ﺻﺪاي ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺣﺪود ۳۰ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮐﺎرﮔﺮ در ﮐﺸﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎ و ۴ اﻟﯽ ۵ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ در ﮐﺸﻮر آﻟﻤﺎن در ﻣﻮاﺟﻬﻪ با صدا قرار دارند .

براي كسب اطلاعات بيشتر در خصوص صدا بعنوان يكي از عوامل زيان آور محيط كار در صنعت به صفحه صدا مراجعه بفرمائيد .
سازمان جهانی بهداشت ﺑﺮآورد ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪود ۲۷۸ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ در دﻧﯿﺎ داراي اﺧﺘﻼﻻت ﺷﻨﻮاﯾﯽ از ﻧﻮع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ ۱۶% اﯾﻦ اﻓﺖﻫﺎي ﺷﻨﻮاﯾﯽ، از ﻧﻮع ﺷﻐﻠﯽ و ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﺪا در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر اﺳﺖ و ﺣﺪود ۰/۲ اﻟﯽ ۲ درﺻﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮات ﺻﺪا ﻣﯽﺷﻮد. ﺣﺪود ﯾﮏﺳﻮم اﻓﺖﻫﺎي ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ. اﻓﺖ ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﺪا ﺑﻪﻋﻨﻮان دوﻣﯿﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻬﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎر در ﮐﺸﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد. ﺣﺪود ۱۰ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮐﺎرﮔﺮ در آﻣﺮﯾﮑﺎ اﻓﺖ ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﺑﯿﺶ از ۲۵ دﺳﯽﺑﻞ دارﻧﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ آﻣﺎر ﮐﺸﻮري در اﯾﺮان در ﺳﺎل ۱۳۹۳ ﺗﻌﺪاد ۶۴۴۲۹۹ ﮐﺎرﮔﺎه ﻓﻌﺎل در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺻﻨﻌﺖ، ﻣﻌﺪن، ﺧﺪﻣﺎت و ﮐﺸﺎورزي ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖ ۳۰۰۸۹۵۲ ﻧﻔﺮ ﺷﺎﻏﻞ در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ داراي ۸۵% ﭘﻮﺷﺶ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻮده اﺳﺖ. از اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮔﺎه ۱۹% ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ۱۸% ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ آنﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﻋﺎﻣﻞ زﯾﺎن آور ﺻﺪا و ۷% ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ۵% ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ آنﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ارﺗﻌﺎش زﯾﺎن آور ﺑﻮده اﻧﺪ. ﺑﺮآوردي از وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ۱۳ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮي ﺑﯿﻤﻪ ﺷﺪه اﺻﻠﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﯿﺶ از ۲/۳ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺻﺪاي زﯾﺎن آور را ﺑﺮآورد نمود .

ارتعاش

فيلم سنجش ارتعاش تمام بدن توسط تيم تخصصي مادكو

ارﺗﻌﺎش ﺷﻐﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﻀﻼت ﻣﻬﻢ ﺷﻐﻠﯽ در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﮐﺎري ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﻏﯿﺮ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽﮔﺮدد. ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ارﺗﻌﺎش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺪﻣﺎت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺑﺪن ﮔﺮدد و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺳﺘﺮس آور ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼﻻت ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﮔﺮدد. اﺳﺘﺮس ﻧﺎﺷﯽ از ارﺗﻌﺎش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼل در ﺧﻮنرﺳﺎﻧﯽ، اﺧﺘﻼل در اﮐﺴﯿﮋن رﺳﺎﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺧﺘﻼل در ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﮔﺮدد. اﺧﺘﻼل  ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﯾﻊﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ارﺗﻌﺎش اﺳﺖ. اﺧﺘﻼل ﮔﻮارﺷﯽ و ﺑﺮﺧﯽ اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮدﮔﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎﺷﯽ از ارﺗﻌﺎش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻃﺒﻖ ﺑﺮآورد، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﺣﺪود ۶۵۰۰۰۰ ﻧﻔﺮ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ارﺗﻌﺎش زﯾﺎنآور ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﯿﺰان اﻓﺖ ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﺪا ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺻﺪا، ﺳﻦ، ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﮐﺎرﮔﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﯾﻞ ﺣﻔﺎﻇﺖ شنوایی قرار دارد.

فيلم سنجش ارتعاش دست و بازو در فرآيند سنگ زني – تيم تخصصي مادكو

چهره‌های درخشانی برمی‌خوریم که تمام عمر خود را صرف تشخیص و جلوگیری از بیماری‌های ناشی از کار نموده و خدمات با ارزشی انجام داده‌اند.

اولین فردی که آثار ارزنده‌ای در مورد بهداشت حرفه‌ای از خود به یادگار گذاشته‌است طبیبی از ناحیه ساکسونی در ایتالیا به نام اگریکولا بود او کتابی در ۱۲ جلد دربارهٔ اکتشافات و استخراج فلزات. ابزار کار. حوادث و بیماری‌های ناشی از کار و … نوشت که در سال ۱۵۵۶ منتشر شد. بعد از او در سال ۱۵۶۷ پزشک دیگری اهل سوئیس به نام پاراسلسوس کتابی درباره بیماری‌های وابسته به شغل در بین کارکنان معدن ذوب و فلزات منتشر کرد. در سال ۱۶۳۳ پدر طب کار یا همان رامازینی به دنیا آمد که یکی از پیشقدمان بزرگ قرن ۱۷ در زمینه بهداشت حرفه‌ای می‌باشد. کتاب معروفش درباره بیماری‌های حرفه‌ای در سال ۱۷۰۰ میلادی منتشر شد. او برای اولین بار به پزشکان توصیه کرد که علاوه بر سؤالات که در زمان معاینه از بیماران می‌پرسیدند از همه بپرسند شغل شما چیست این جمله کوتاه نقطه عطفی در تاریخ بهداشت حرفه‌ای و طب کار به‌شمار آمده‌است.

بهداشت شغلی در جهان

پدیداری دانش بهداشت شغلی، به عنوان یک تخصص ویژه وجدا از دیگر دانش‌ها، به نسبت تازه است، اما مفاهیم مطرح شده در این دانش از زمان‌های کهن مورد توجه بوده‌است.
چهارصد سال پیش از میلاد مسیح بقراط اثرات زیان‌آور مواجهه با سرب را شناسایی کرده و در نوشته‌هایش یاد می‌کند. در آن زمان عمدتاً از بردگان برای مشاغل سخت استفاده می‌گردید و از آنجا که حکومت‌ها هیچگونه مسئولیتی در برابر بردگان نداشتند، بدیهی است که اقدامات خاصی نیز برای حل مشکلات آن‌ها صورت نمی‌پذیرفت
درنخستین سده پس از میلاد، پلنی(۲۳تن۷۹ب. م) که یک دانشمند رومی بود، از مثانه حیوانات یک ماسک تنفسی ساخت و کاربرد آن را برای کار در معادن پیشنهاد نمود
شاید بتوان مهم‌ترین نقطه عطف در تاریخ تکامل بهداشت شغلی و ایمنی را انقلاب صنعتی اروپا دانست. زمانی که انسان با قدرت جسمی محدود در مقابل دستگاه‌ها و ماشین آلات تازه ساخت غول پیکر ایستاد و در حالی که اطلاع چندانی راجع به چگونگی کارکرد ماشین آلات و چگونگی کنترل آن‌ها نداشت، به کار مشغول شد. این مسئله باعث شد که در ابتدای پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا تعداد بسیار زیادی از افراد در اثر مواجهه با حوادث محیط کار کشته یا دچار نقص عضو شوند. این اتفاقات و آمار بالا باعث شد که سردمداران انقلاب صنعتی به فکر تصویب قواعد و قوانینی در رابطه با الزامات محیط‌های کاری و نحوه رفتار کارگران برای آسیب کمتر ناشی از کار با ماشین آلات عظیم‌الجثه بیفتند.

رامازینی، نخستین پزشکی است، که به توصیف پیشه‌های گوناگون و بیماری‌های ناشی از آن‌ها می‌پردازد. برای نمونه فلج دست‌ها از میان رفتن دندان‌ها، نا شکیبایی و صورت‌های نزار و رنجور سفالگران در برابر سرب را توصیف کرده‌است.

توماس الیور در کتاب خود که در سال ۱۹۰۸ منتشر کرد به بیماری‌های شغلی اشاره نموده‌است. دکتر توماس لِگ (Thomas moris legge) در کتاب خود به نام جذب و مسمومیت سرب که به کمک دکتر گادبای در سال ۱۹۱۲ منتشر کرد به مضرّات این فلز اشاره می‌نماید.

در سال ۱۹۱۸،آلیس هامیلتون، رشتهٔ بهداشت صنعتی را در دانشگاه هاروارد آمریکا پایه‌گذاری کرد. بررسی‌های گستردهٔ او در زمینه سم‌شناسی، به ویژه مسمومیت با فسفر سفید در صنایع کبریت‌سازی و مسمومیت سرب، موجب رشد سریع بهداشت حرفه‌ای شد.

بر اساس فعالیت‌های گونا گون برای بهبود شرایط محیط کار و نیز، جنبش‌های کارگری، در سال ۱۹۱۹،سازمان بین‌المللی کار (سازمان بین‌المللی کار) بر پا شد. پس از آن، به علت موفقیت‌هایی که آمریکا در جنگ جهانی در زمینه تولید تسلیحات نظامی به دست آورد، نه تنها صنایع بلکه بهداشت حرفه‌ای در این کشور به سرعت رشد یافت. در آن زمان، شعار تبلیغاتی سازمان خدمات بهداشتی آمریکا بر تندرستی کار گر تأکید داشت: «کارگر را سالم نگهدار تا خوب کار کند»

توسعه سریع صنایع و علوم درقرن بیستم واستفاده بشر از مواد گوناگون درمصارف صنعتی، از یک طرف برتعداد و دامنه بیماری‌های ناشی از کار افزود و از طرف دیگر وسیله تحقیق و بررسی بر روی جلوگیری ودرمان آن‌ها را بیش ازپیش فراهم نمود. رشد اجتماعات کارگری و تشکیل اتحادیه‌ها، و سندیکاهای کارگری را نیز می‌توان از عوامل مؤثر در بهبود بهداشت محیط‌های کار دانست.
در سال ۱۴۷۳ میلادی النبوگ Ulrich Ellenbog نخستین نشریه بهداشتی در مورد بیماری‌ها و آسیب‌های شغلی را انتشار داد. او در این مجموعه دربارهٔ بیماری‌های شغلی و صدماتی که در میان کارگران طلا شایع است مطالبی را به رشته تحریر درآورده‌است. درقرن شانزدهم آگریکولا (آگریکولا) و پاراسلوس (پاراسلسوس) درباره بیماری‌های شغلی کارگران ذوب آهن، فلزات و بیماری‌های معدنچیان و مسمومیت جیوه آثاری به جای گذارده‌اند. کتاب آگریکولا در سال ۱۵۵۶ یکسال بعد از مرگ او و کتاب پاراسلوس در سال ۱۵۶۷ منتشر شد.

وقایع نگاری سلامت شغلی در گذر تاریخ

برخی از رویدادهای مهم سلامت شغلی در کشورهای غربی عبارت هستند ا ز:
۱۸۱۵ میلادی: نخستین قانون ایمنی به وسیلهٔ ادارهٔ معادن در آمریکا به تصویب رسید بر پایه این قانون لازم شد هر معدن دارای دو راه خروج باشد، تا در صورت ریزش و بسته شدن یکی از آنها، راه خروج دیگر باز باشد.
۱۸۱۵میلادی: هامفری دیوی، نخستین وسیله ایمنی را اختراع کرد. بنا به درخواست انجمن پیشگیری از حوادث در معادن زغال سنگ و با تلاش فراوان، دیوی توانست چراغ ایمنی را برای معادن زغال سنگ طراحی کند.

در سالهای ۱۸۴۴–۱۸۴۲ قوانینی برای بهبود شرایط کار در بریتانیا به تصویب رسید
۱۸۳۳ میلادی: نخستین قانون صنایع در انگلستان به تصویب رسید. تا پیش از تصویب این قانون، ۱۲ ساعت کار در روز اجباری بود.
۱۸۶۴ میلادی: قانون ایمنی در معادن پنسیلوانیا به تصویب رسید.
۱۸۶۶ میلادی: اداره ملی آتش‌نشانی در آمریکا تأسیس شد.
۱۸۶۷ میلادی: نخستین برنامه بازرسی صنایع به وسیله مسوولان دولتی در ایالت ماساچوست آمریکا تدوین شد.
۱۸۹۶ میلادی:انجمن ملی حفاظت در برابر آتش (NFPA) در آمریکا تأسیس شد
۱۹۰۶ میلادی: نخستین بررسی منظم از حوادث شغلی منجر به مرگ در پنسیلوانیا انجام شد.
۱۹۱۴: در آمریکا، دفتر بهداشت و سلامت در صنایع، به وسیله اداره خدمات بهداشت همگانی تأسیس شد. این مرکز پس از چندین بار تغییر نام در سال ۱۹۷۰ به نام مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) نامگذاری شد.
۱۹۳۱ میلادی: نخستین الگوی علمی درباره علل بروز حوادث، به وسیله هانریش ارائه شد.
۱۹۵۶ میلادی: برنامه‌های پیشگیری از حوادث به وسیله اداره بهداشت همگانی آمریکا ارائه شد.
۱۹۶۸ میلادی: جانسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا لزوم برپایی قوانین دولتی ایمنی و بهداشت را اعلام کرد.
۱۹۷۰: در زمان ریاست جمهوری نیکسون، قانون یاد شده به تصویب رسید، که موجب ایجاد اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) و مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) شد.

بهداشت حرفه‌ای در ایران

در مرداد سال ۱۳۲۵ وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل و قانون موقت کار را تدوین کرد و در سال ۱۳۳۷ قانون مزبور با اصلاحات و تغییراتی به صورت قانون به تصویب رسید و اجرای وظایف مربوط به بهداشت و ایمنی مندرج در قانون کار وقت به عهده اداره کل بازرسی کار قرار گرفت.
در سال ۱۳۴۶ در حوزه معاونت فنی وزارت بهداشت وقت، اداره بهداشت محیط کار در تشکیلات اداره کلّ بهداشت محیط پیش‌بینی شد و سپس در سال‌های ۱۳۴۷، ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹، اداره طب صنعتی در اداره کل خدمات بهداشتی حوزه معاونت فنی وزارت بهداری وقت تأسیس شد. سپس در سال‌های ۱۳۵۰، ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ تا اوایل ۱۳۵۳، اداره بهداشت محیط کار به بهداشت محیط کار و هوا تغییر نام داد و اداره طب صنعتی همچنان به وظایف خود ادامه می‌داد. در اواخر دهه ۱۳۵۰ در حوزه معاونت امور بهداشتی و جمعیت و تنظیم خانواده وزارت بهداری وقت اداره بهداشت حرفه‌ای در دفتر خدمات بهداشتی ویژه که بعداً به اداره کل خدمات بهداشتی ویژه تغییر نام داد تشکیل گردید.
تا قبل از سال ۱۳۶۲ وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت وقت مشترکاً بر نیروی کار و محیط کار نظارت و مراقبت داشتند. به منظور جلوگیری از دو باره کاری و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات برای حفظ و بالا بردن سلامت شاغلین، درسال۱۳۶۲ مسائل بهداشتی محیط کار و کارگر، از وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شناخته شد و جهت انجام این وظیفه، اداره کل بهداشت حرفه‌ای تشکیل و مسئولیت حفظ و ارتقاء سلامت نیروهای شاغل کشور در مشاغل گوناگون جامعه را عهده‌دار گردید. با توجه به تصویب قانون جدید کار توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران در سال ۱۳۶۹، به حکم ماده ۸۵ قانون کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عهده‌دار بهداشت و درمان کارگران و وزارت کار و امور اجتماعی مسئول ایمنی کارگران می‌باشد.

هدف کلی مهندسی بهداشت حرفه‌ای

نگهداری و بهبود حداکثر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان مشاغل مختلف از طریق پیشگیری از خطرات تهدیدکننده سلامت کارگران، مطالعه شرایط نامناسب محیط کار و اثرات سوء آن بر تندرستی آنان است. کارشناسان بهداشت حرفه‌ای که در این زمینه فعالیت دارند، با شناختی که از محیط کار، فرایندهای کاری، خطرات و عوامل زیان‌آور محیط کار، و نیز تأثیراتی که این عوامل بر سلامت شاغلین می‌گذارند، از طریق بررسی، ارزیابی، اندازه‌گیری وکنترل عوامل زیان‌آور محیط کار، درصدد سالم‌سازی و بهسازی محیط کار برمی‌آیند؛ بنابراین از این طریق باعث کنترل بیماری‌ها، عوارض و آسیب‌های شغلی و در نهایت تأمین سلامت شاغلین می‌گردند.

روز جهانی ایمنی و سلامت شغلی

روز ۲۸ آوریل (هشتم اردیبهشت) از سوی سازمان بین‌المللی کار(ILO) به عنوان روز جهانی ایمنی و سلامت شغلی World Day for Safety and Health at Work نامگذاری شده‌است.

روز جهانی ایمنی وسلامت شغلی در واقع یک هدف‌گذاری سالیانه بین‌المللی برای نهادینه کردن کار سالم و ایمن در سرتاسر جهان است. برگزاری این مراسم بخش مهمی از استراتژی‌های جهانی سازمان بین‌المللی کار برای ارتقای ایمنی وسلامت شغلی در همه محیط‌های کاری است که باعث ارتقای آگاهی‌های مردم و همچنین افزایش امنیت وسلامت در محیط کار می‌شود.
این مراسم هر ساله توسط کلیه دولتها، سازمان‌ها و بخش‌های خصوصی و کارفرمایان و کارخانجات انجام شده و توسط سازمان بین‌المللی کار حمایت و پشتیبانی می‌کند.

۲- قوانین و الزامات سنجش آلاینده ها

الزامات و قوانین مرتبط با سنجش آلاینده ها را می توان به دو دسته ملی و بین المللی تقسیم بندی نمود
وزارت بهداشت در کشور ما بعنوان متولی اصلی پایش و کنترل آلاینده های صنعتی و نظارت بر بهداشت شغلی کارکنان می باشد و معاونت های بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی در ساختار سازمانی وزارت بهداشت مسئول پایش شرکتهای خدمات دهنده سنجش آلاینده ها و مهندسی بهداشت حرفه ای می باشند .
همچنین چند سازمان بین المللی نیز بعنوان متولی قانون گذاری ،استاندارد نویسی و تدوین منابع علمی و متدهای اندازه گیری و نظارت بر مقوله آلاینده های صنعتی وجود دارند که به شرح ذیل می باشند:
اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ aiha
اﻧﺠﻤﻦ دوﻟﺘﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ acgih
ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻓﻪ اي و اﯾﻤﻨﯽ ﮐﺎﻧﺎدا ccosh
اداره ﮐﺎر اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه dol
آژاﻧﺲ ﺑﻬﺪاﺷﺖ و اﯾﻤﻨﯽ ﮐﺎر اروﭘا osha.europa
اداره ﺑﻬﺪاﺷﺖ و اﯾﻤﻨﯽ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن has.gov.uk
ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﻤﻨﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻓﻪ ای cdc
سازﻣﺎن ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﺎر ilo
ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ who

در ذیل تعدادی از قوانین و الزامات مرتبط در این حوزه اشاره می گردد :
قانون تشكيلات و وظايف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي

بند ۲ ماده ۱: تامين بهداشت عمومي ، ارتقاء سطح آن ازطريق اجراي برنامه هاي بهداشتي خصوصا“ درزمينه بهداشت محيط ، مبارزه با بيماريها ، بهداشت خانواده ومدارس ، آموزش بهداشت عمومي ، بهداشت كار وشاغلين با تاكيد بر اولويت مراقبت هاي بهداشتي اوليه با همكاري و هماهنگي دستگاههاي ذيربط
مطابق بخشنامه شماره ۸۶۲۱ مورخ ۲۵/۵/۱۳۸۲ وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي ، انجام اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار پيش از معاينات كارگري الزامي ميباشد .

“قانون کار”

ماده ۸۵
براي صيانت نيروي انساني و منابع مادي کشور رعايت دستورالعملهائي که ازطريق شوراي عالي حفاظت فني (جهت تامين حفاظت فني ) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي (جهت جلوگيري از بيماريهاي حرفه اي و تامين بهداشت کار و کارگر ومحيط کار) تدوين م يشود، براي کليه کارگاهها، کارفرمايان، کارگران و کارآموزان الزامي است.
تبصره ۱
کارگاههائي خانوادگي نيز مشمول مقررات اين فصل بوده و مکلف به رعايت اصول فني وبهداشت کار مي باشند.

ماده ۹۱
کارفرمايان و مسئولان کليه واحدهاي موضوع ماده ۸۵ اين قانون مکلفند براساس مصوبات شوراي عالي حفاظت فني براي تامين حفاظت و سلامت وبهداشت کارگراان در محيط کار، وسايل وامکانات لازم را تهيه و در اختيار آنان قرار داده و چگونگي کاربرد وسايل فوق الذکر را به آنان بياموزند و درخصوص رعايت مقررات حفاظتي و بهداشتي نظارت نمايند . افراد مذکور نيز ملزم به استفاده و نگهداري از وسايل حفاظتي وبهداشتي فردي و اجراي دستورالعملهاي مربوطه کارگاه م يباشند.

ماده ۹۲
کليه واحدهاي موضوع ماده ۸۵ اين قانون که شاغلين در آنها به اقتضاي نوع کار در معرض بروز بيماريهاي ناشي از کار قرار دارند بايد براي همه افراد مذکور پرونده پزشکي تشکيل دهند و حداقل سالي يکبار توسط مراکز بهداشتي درماني از آنها معاينه وآزمايشهاي لازم را بعمل آورند و نتيجه را در پرونده مربوطه ضبط نمايند.

تبصره ۱
چنانچه با تشخيص شوراي پزشکي نظر داده شود که فرد معاينه شده به بيماري ناشي از کار مبتلا يا در معرض ابتلا باشد کارفرما ومسئولين مربوطه مکلفند کار او را براساس نظريه شوراي پزشکي مذکور بدون کاهش حق السعي در قسمت مناسب ديگر تعيين نمايند.

تبصره ۲
درصورت مشاهده چنين بيماراني، وزارت کار و امور اجتماعي مکلف به بازديد و تائيد مجدد شرايط فني وبهداشت و ايمني محيط کار خواهد بود.

ماده ۹۵
مسئوليت اجراي مقررات و ضوابط فني وبهداشت کار برعهده کارفرما يا مسئولين واحدهاي موضوع ذکر شده در ماده ۸۵ اين قانون خواهد بود . هرگاه بر اثر عدم رعايت مقررات مذکور از سوي کارفرما يا مسئولين واحد، حادثه اي رخ دهد، شخص کارفرما يا مسئول مذکور از نظر کيفري و حقوقي و نيز مجازاتهاي مندرج در اين قانون مسئول است.

تبصره ۱ماده ۹۶

وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکي مسئول برنامه ريزي، کنترل، ارزشيابي و بازرسي در زمينه بهداشت کار و درمان کارگري بوده و موظف است اقدامات لازم را در اين زمينه بعمل آورد.

ماده ۱۰۶

دستورالعملها و آئين نامه ها ي اجرائي مربوط به اين فصل به پيشنهاد مشترك وزارت کاروامور اجتماعي و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد.

“قانون تامين اجتماعي “

ماده ۸۸:
انجام خدمات بهداشتي مربوط به محيط كاربه عهده كارفرمايا است . بيمه شدگاني كه درمحيط كاربا مواد زيان آور ازقبيل گازهاي سمي ، اشعه وغيره تماس داشته باشند بايد حداقل هرسالي يكبار از طرف سازمان معاينه پزشكي شوند.

ماده ۹۰ :
افراد شاغل دركارگاهها بايد قابليت واستعداد جسماني متناسب با كارهاي مرجوع داشته باشند بدين منظور كارفرمايان مكلفند قبل از به كارگماردن آنها ترتيب معاينه پزشكي آنها را بدهند.
درصورتي كه پس از استخدام مشمولين قانون معلوم شود كه نامبردگان درحين استخدام قابليت واستعداد كارمرجوع رانداشته وكارفرما درمعاينه پزشكي آنها تعلل كرده است وبالنتيجه بيمه شده دچار حادثه شده ويا بيماريش شدت يابد سازمان مقررات اين قانون را درمورد بيمه شده اجرا و هزينه هاي مربوط را از كارفرما طبق ماده ۵۰ اين قانون مطالبه و وصول خواهد نمود.

۳- فرآیند آلاينده سنجي در مادکو

دپارتمان مهندسی بهداشت صنعتی (حرفه ای) و سنجش و کنترل آلاینده های صنعتی در شرکت مادکو بصورت منسجم و کاملا حرفه ای توسط کارشناسان زبده با چندین سال تجربه در این حوزه و زیر نظر مستقیم مسئول فنی خدمات آلاینده سنجی را با کیفیت بالا انجام میدهد .
سعی ما بر این است که کلیه الزامات ملی و بین المللی را در پایش های انجام شده رعایت نموده و کیفیت بالایی از خدمات در این حوزه را ارئه دهیم .بنابر این از مرحله دریافت درخواست توسط کارفرمایان تا مرحله ارائه گزارش بر اساس روش اجرایی سنجش آلاینده ها مصوب سیستم ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۴۵۰۰۱ شرکت انجام می گردد

شماتیک فرآیند سنجش :

شناسايي اندازه گيري ارزيابي كنترل
Recognition  Measurement  Assessment  Control
مراحل سنجش آلاینده ها بصورت ذیل دسته بندی میگردد :
– شناسايي (مشاهده – مصاحبه- مدارک-شکایات-غربالگری)
– اندازه گيري دستگاهی
– ارزيابي و ارزشيابي
– كنترل ( مدیرتی– فنی و حفاظت فردی)

اصول مهم در اندازه گیری

الف – تعيين هدف اندازه ‏گيري
ب – گردآوري اطلاعات كامل از كارگاه
ج – گردآوري اطلاعات نحوه مواجهه كارگر
د – انتخاب وسيله مناسب اندازه ‏گيري
ه – كاليبراسيون دستگاه
و – شناخت استاندارد مواجهه كارگر
ز- تعيين روش مناسب اندازه ‏گيري

به اینگونه که پس از دریافت در خواست کارشناسان متخصص بهداشت حرفه ای مادکو به محل کارفرما اعزام گردیده و با بررسی های دقیق میدانی از انبار مواد اولیه تا انبار محصول، صنعت یا سازمان مورد نظر را از لحاظ نوع و میزان حدودی عوامل زیان آور برآورد نموده و پس از بررسی نقشه ها و شبکه بندی سالنهای موجود تعداد پارامترهای مورد سنجش و نوع آنها بصورت دقیق استخراج می گردد.
پس از آن موارد در فرم های مخصوص مورد تصویب معاونت بهداشتی به کارفرما و همچنین به واحد بهداشت حرفه ای نزدیکترین مرکز بهداشتی منطقه اعلام میگردد تا درصورت نیاز در روز انجام پروژه در محل حاضر شده و بازرسی های مربوطه را بعنوان ارگان نظارتی انجام دهند .
نمونه های شیمیایی که بر اساس استاندارد متدهای بین المللی برداشت شده اند طبق روش اجرایی حمل نمونه به آزمایشگاه رفرنس ارجاع داده می شوند تا پس از آنالیز نمونه ها گزارشات دریافتی از آزمایشگاه توسط مسئول فنی بررسی شده و مشخص گردد میزان آلاینده بالاتر از حد استاندارد بوده و یا خیر
عوامل زیان آور اندازه گیری شده غیر از نمونه های شیمیایی نیز در فرم های مربوطه ثبت و جهت تدوین گزارش نهایی استفاده می گردد .
سعی کرده ایم گزارش های سنجش آلاینده ها در مادکو علاوه بر شکل ظاهری مناسب و در خور شان کارفرمایان و داشتن استانداردهای لازم جهت ارائه به دیگران ، دارای سندیت و اعتبار علمی بوده و بتواند بعنوان یک منبع مناسب جهت تصمیم گیری مدیران صنعت در کاهش آلاینده ها و انجام طرحهای کنترلی و همچنین بعنوان اطلاعات ورودی موثق در معاینات طب کار سالیانه پرسنل مورد استفاده قرار گیرد.

۴- چرا کارفرما باید سنجش انجام دهد :

رشد و توسعه اقتصادی هر کشور در حال توسعه همواره با تخریبهای غیر قابل جبران و پیامدهای غیر منتظره ای همراه بوده است .
صدمات و ضايعات انسانی و بیماریهای شغلی با گذشت زمان نمود پیدا میکنند اما راه حلهای که مطرح می شود همگی موقتی و منفعلانه است تا پیشگیرانه . در حقیقت برخورد احساسی با معلول بجای برخورد منطقی با علت را انتخاب میکنیم . یعنی منتظر معلول شدن می مانیم و سپس برای عبور از بحران! دستورالعملهای علمی تهیه کرده و نظارت وپیگیری را شروع می کنیم ، لذا اینگونه تصمیم های غیر کارشناسی وچکشی ، خود حکایت از علت های روشن ضعف و خلاء فنی – تخصصی در کنترل منابع انتشار آلاینده و پیامدهای مربوطه دارد .

البته هستند مدیرانی که با تفکر حفظ سلامت نیروی انسانی بعنوان سرمایه های اصلی خود و همچنین در راستای احترام به مسئولیتهای اجتماعی خود در قبال محیط زیست بصورت کاملا خودجوش و پیشرو پیگیر برنامه های پایش و کنترل آلاینده های منتشره از خطوط تولید صنعت خود بوده و بصورت کاملا هماهنگ در این زمینه رفتار می نمایند .

آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر در جهان است . آمار بین‌المللی خسارات ناشی از آلودگی هوا نشان می‌دهد كه بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا چهارمین رتبه مرگ و میر را به خود اختصاص داده اند .به گزارش سازمان ملل متحد هر ساله ۳ میلیون نفر از مردم جهان به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
فقط در فرانسه سالانه ۶ هزار نفر به علت آلودگی هوا می‌میرند. مطالعات اپیدمیولوژی در كشور هلند نشان می‌دهد سالیانه ۱۷۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر به دلیل قرارگرفتن در معرض ذرات معلق دچار مرگ ناگهانی می‌شوند. این نوع مرگ و میر بیش از ۴ برابر نرخ مرگ ناشی از ایدز، ۶/۲ برابر نرخ مرگ ناشی از سرطان خون و ۵/۱ برابر تلفات ناشی از تصادفات رانندگی برآورد شده است.
بر اساس مطالعات جدید محققان در آمریكا، در شیكاگو به‎ ازای‎ افزایش‎ ۱۰ میكرو‎ گـرم‎ آلاینده‎‎ در هر متر مكعـب‎ هـوا ۸ درصـد بـه تعداد مبتلایان‎‎ به‎‎‎‎ سرطان ریه اضـافـه شـده است.
آلودگی هوای تهران ۸/۲ برابر استاندارد جهانی است.
تحقیقات انجام شده توسط شركت كنترل كیفیت هوا و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكی جمهوری اسلامی ایران حاكی است میزان این آلاینده‌ها در شهر تهران ۲/۸ برابر استاندارد جهانی است. ذرات آلاینده‌های فلزی از قبیل كادمیوم، نیكل، ارسنیک، یون‌های سولفات و نیترات و هیدروكربن‌های چند حلقه‌ای از طریق انتشار در هوا عوارض سوء متعددی از قبیل كاهش بهره هوشی، كند ذهنی، ضایعات كبدی، ‌تنگی نفس و آمفیزم به وجود می‌آورد با توجه به اين امر اساسی ترين ابزار جهت ورود و حضور مباحث مرتبط با محيط زيست در ارزیابی آلودگی ها ، تبيين استراتژی آلودگی هوا بر محيط زيست کشورمان می‌باشد.

۵- نحوه اولویت بندی برای سنجش در هر صنعت

قبل‌از هرگونه اقدام ، بایستی از محیط‌کار بازدیداولیه به‌عمل آید تا شناسایی کامل عوامل زیان‌آور محیط‌کار بدرستی انجام‌گیرد . جهت شناسايي ، ضمن حضور درزمان حداكثر فعاليت كارگاه (كارخانه) و با درنظر داشتن شرايطي كه گوياي بيشترين مواجهة شاغلين با عوامل زيان‌آور باشد ، به‌اتفاق نماینده کارفرما ( مسئول بهداشت‌حرفه‌اي كارگاه) ، از کلیة واحدهای‌کارگاه و محیطهای کاری بازديد و اطلاعات ، ثبت مي‌شوند .

سپس تكميل فرمهاي شناسايي اوليه عوامل زيان‌آور انجام می گردد که شامل بخش های ذیل می باشد :
مشخصات اولیه كل کارگاه
تعداد کل کارگران
بخش های مختلف کارگاه شامل : سالنهای تولید ، قسمتهاي اداري ، رستوران ، انبارها و …
محصول اصلي توليدي كارگاه
تعداد و نوع شيفتهای کاری
مساحت كل كارگاه
فعاليت اصلي هر واحد
مساحت اصلي هر واحد
عوامل زيان‌آور هر واحد به تفکیک
جهت سنجش بعضی از عوامل زیان آور همچون ریسک فاکتور های ارگونومیک می بایست کلیه وظایف کاری به بخشهای مجزا تقسیم بندی شده ( آنالیز و واکاوی سلسله مراتبی شغل (HTA) hierarchical task analysis و سنجش و بررسی برای هر بخش جداگانه انجام گرفته تا نتایج قابل اعتمادتری حاصل گردد
برای نمونه شغل جوشکاری را مثال می زنیم که در آن کارگر جوشکار در طول شیفت کاری می تواند وظایف مختلفی با پوسچرهای کار متفاوتی داشته باشد مانند ایستادن طولانی ،نشستن طولانی ، حمل بار، خم شدن ، کشیدن ، هل دادن ، فشار آوردن بیش از حد و … که می بایست در هرکدام از این حالتها بررسی های لازم جهت بهبود وضعیت بدنی و پیشگیری از آسیبهای اسکلتی عضلانی انجام گردد .
جدای از اینکه در همین شغل جوشکاری عوامل زیان آور دیگری مانند اشعه ماوراء بنفش ، فیومهای جوشکاری و ریسکهای ایمنی مانند برش دست توسط اشیاء تیز ، سقوط اجسام ، سکندری خوردن و… وجود دارد که می بایست از چشمان کارشناس سنجش پنهان نماند .
حال پس از تکمیل فرمها ارسال آن واحد بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت که کارگاه تحت پوشش آن می باشد و هماهنگی انجام شده با کارفرما زمان پروژه سنجش آلاینده ها فرا میرسد .
در شروع انجام پروژه کارشناسان مادکو با حضور در کارگاه اقدام به اولویت بندی سالنها و محل های سنجش نموده و پس از شبکه بندی و تعیین محل ایستگاههای سنجش ، دستگاههای خود را ست کرده و شروع به اندازه گیری می نمایند . جهت اندازه گیری ها گاها نیاز است که تجهیزات به بدن کارگر نصب شده و در طول ساعت کاری همراهش باشد ،لذا همکاری کارگران و پرسنل کارگاه با تیم سنجش بسیار موثر می باشد .
کارشناس سنجش می بایست کلیه نتایج اندازه گیریها را به صورت دقیق در فرم های مصوب ثبت نموده و نگهداری کند .
نمونه های شیمیایی سنجش شده روی فیلترها یا جاذب ها می بایست در ظروف مخصوص و با رعایت زنجیره و پروتکل های مربوطه به آزمایشگاه ارسال گردد .
پس از تکمیل فرآیند اندازه گیری و جمع آوری تجهیزات تیم سنجش به دفتر مرکزی شرکت مراجعت نموده و اقدام به تدوین گزارش بر اسا یافته ها و نتایج میدانی می نماید و پس از اخذ نتیجه بررسی های آزمایشگاهی رو نمونه های شیمیایی نتایج مربوطه را نیز در گزارش درج می نماید .

۶- چه شرکتهایی مجوز سنجش آلاینده دارند ؟
همانطور که قبلا گفته شد متولی پایش و کنترل سنجش آلاینده ها در کشور ما وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی می باشد که طی سلسه مراتبی این موضوع را به معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی واگذار نموده که در معاونتهای بهداشتی نیز بخش بهداشت حرفه ای موظف است شرکتهای خصوصی ارائه دهنده خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای و سنجش آلاینده های محیط کار را پس از بررسی دقیق شرایط تایید نموده و پس از ارائه مجوز انجام خدمات فوق به این شرکتها علاوه بر معرفی آنها در سایت خود و اطلاع رسانی به کارفرمایان و صنعتگران کلیه فعالیتها و خدمات آنها را مورد پایش و ممیزی قرار داده تا انجام خدمات به بهترین نحو و مطلوب ترین حالت انجام گیرد .
شرکتهای فعال در این حوزه بر اساس توان تجهیزاتی و پرسنلی به سه دسته یا سطح تقسم بندی میگردند : سطح یک ، سطح دو ، سطح سه

شرکتهای سطح ۱ فقط در حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی که از آن مجوز خود را دریافت نموده اند حق فعالیت داشته و همچنین به دلیل عدم مجهز بودن به آزمایشگاه آنالیز نمونه های شیمیایی امکان تجزیه این نمونه ها را نخواهند داشت و می بایست از خدمات آزمایشگاهی شرکتهای سطح دو و سه استفاده نمایند .
شرکتهای با سطوح بالاتر می توانند در حوزه های کاری وسیع تری مانند کل استان و کل کشور فعالیت نمایند
شاید این تصور وجود داشته باشد که هر چه سطح شرکت بالاتر باشد کیفیت خدمات قابل ارائه بالاتر خواهد بود در صورتیکه تعهد به مشتریان ، تلاش جهت کسب رضایت مشتریان ، تعهد به سلامت قشر کارگری با توجه به اهمیت گزارشات ارسالی توسط شرکتهای سنجش و نقش بسزایی که در کنترل آلاینده ها ،جابجایی های شغلی و در نهایت پیشگیری از بیماریهای پرسنل یک صنعت دارد و همه پارامترهایی که می توانند یک کار با کیفیت را به مشتری ارائه دهند فقط به سیاستهای کلی یک شرکت و تصمیم سازی مدیران آن بستگی دارد و سطح شرکتها تاثیر زیادی در این مقوله نخواهد داشت چرا که شرکتهای سطح یکی هستند که گزارشات بسیار کاربردی و متمایز نسبت به شرکتهای قدرتمند و با سطوح بالاتر ارائه می دهند .

۷- شرایط احراز مسئول فنی در شرکتهای سنجش آلاینده

مسئول فنی کیست ؟
مسئول فنی در شرکتهای سنجش آلاینده و ارائه دهنده خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای بعنوان مدیر بخش سنجش ب حساب می آید بگونه ای که تمام فرآیندهای مرتبط به سنجش عوامل زیان آور یک صنعت از صفر تا صد زیر نظر او و با برنامه ریزی انجام خواهد گرفت و در نهایت گزارشات توسط مسئول فنی ممهور می گردد ، لذا مسئولیت هر گونه ایراد یا اشتباه در فرآیند سنجش و یا تدوین گزارشات با مسئول فنی می باشد .
طبق قوانین معاونتهای بهداشتی مسئول فنی می بایست حداقل ۴ سال سابقه کار مفید داشته باشد و همچنین در کلیه پروژه های سنجش حضور داشته و بر عملکرد تیم سنجش نظارت نماید .

برخی از شرح وظایف مسئول فنی سنجش آلاینده به شرح ذیل می باشد :
– آموزش و هدایت نفرات جدید در راستای آشنایی با فرآیندهای کاری
– انجام مناسب و اصولی فرآیند اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کار شامل ( ارزیابی اولیه و ارسال به مرکز بهداشت حداقل یک هفته قبل از انجام کار ، هماهنگی با کارفرما یا نماینده وی و اجرای کار در زمان مقرر ، تکمیل فرمهای مربوط به آزمایشگاه و ارسال نمونه ها در زمان مناسب ، تدوین گزارش و ارائه راهکارهای کنترلی دقیق و عملیاتی ، ثبت گزارشات در سامانه وزارت بهداشت )
– قوانین و ضوابط جاری و اصلاح شده معاونت بهداشتی و مرکز سلامت محیط و کار را بطور کامل رعایت نماید.
– برنامه ریزی و نظارت بر کلیه امور تخصصی در زمینه مهندسی بهداشت حرفه ای و تنظیم کلیه مستندات و ملزومات مورد نیاز معاونتهای بهداشتی ،مراکز بهداشتی…
– بررسی ،تجزیه و تحلیل ،کنترل ،تایید و امضاء کلیه مستندات و گزارشات در زمینه مهندسی بهداشت حرفه ای
– تنظیم و تایید و امضاء کلیه آمار، اطلاعات ،گزارشات ،فرم های آماری و ملزومات مورد نیاز معاونتهای بهداشتی ،مراکز بهداشتی و ارسال به موقع آنها
– آموزش پرسنل تخصصی شرکت در زمینه مهندسی بهداشت حرفه ای
– شرکت در دوره های آموزشی و باز آموزی برگزار شده از طرف معاونت بهداشتی ،مراکز تابعه
– کلیه الزامات و مقررات و ضوابط کمی و کیفی برنامه ها و طرح های جاری وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی را در زمینه بهداشت حرفه ای در شرکت استقرار داده و بروز رسانی نماید.
– اعلام مشخصات پروژه های آلاینده سنجی به مراکز بهداشت از طریق فرمهای مربوطه قبل از انجام کار
– تلاش جهت بروز رسانی مستمر گزارشات و فرمهای مربوطه
– تلاش جهت حفظ و نگهداری از تجهیزات مربوطه
– حضور فعال در همایشها ،سمینارها وجلسات مرتبط با لوگو و نام شرکت
– تعامل مناسب با کارفرمایان و جلب رضایت آنها
– سوق دادن کارفرمایان به سمت اجرای طرحهای کنترلی و تقویت بنیه علمی شرکت در این زمینه
– بروز رسانی علمی خود و تسلط کامل به استانداردهای ملی و بین المللی و اجرای فرآیندهای کاری با توجه کامل به کتابچه های راهنمای مرکز سلامت و محیط کار

۸- کارشناس سنجش کارش را از کجا شروع می کند و به کجا ختم می شود

همانطور که در بالا اشاره کردیم فرآیند سنجش در شرکت مادکو از لحظه در خواست توسط کارفرما شروع می گردد و کارشناس سنجش آلاینده نیز از زمانی به که به صنعت اعزام می گردد عملا کارش شروع شده و تا لحظه تحویل گزارش ادامه خواهد داشت.
اگر بخواهیم وظایف کارشناس سنجش را بصورت تیتر وار بیان نماییم به شرح ذیل می باشد :
اعزام به صنعت همراه مسئول فنی جهت بازدید اولیه و استخراج نوع و حجم و تعداد نمونه ها
بررسی کامل پروسه های کاری تولیدی و غیر تولیدی در کارگاه
بررسی و استخراج دقیق آلاینده های تولیدی و عوامل زیان آور هر فرآیند کاری بصورت جداگانه
ثبت دقیق مشخصات کارگاه و فرآیندهای کاری و آلاینده های هر بخش
ثبت کلیه اطلاعات در فرم های مخصوص و اراسال به مرکز بهداشت منطقه
تعیین روز دقیق پروژه و اطلاع رسانی به مرکز بهداشت و کارفرما
آماده نمودن تجهیزات (ست کردن تجهیزات ، کالیبره نمودن ، آماده سازی محلولها و مواد مصرفی شامل فیلترها و جاذب ها و…)
انجام سنجش در روز پروژه طبق برنامه ریزی انجام شده در ایستگاههای کاری زیر نظر مسئول فنی
ثبت کلیه نتایج اندازه گیری در فرمهای مصوب و دارای کد مدرک شرکتی
آماده سازی نمونه های برداشت شده روی جاذب ها و فیلترها و بسته بندی جهت ارسال به آزمایشگاه
هماهنگی با دفتر جهت ارسال نمونه به آزمایشگاه
تدوین گزارش نهایی در فرمت مصوب شرکتی
اخذ تاییدیه فنی گزارش از مسئول فنی
هماهنگی با دفتر جهت ارسال گزارش تایید شده به چاپخانه
اخذ امضا مدیریت شرکت و مسئول فنی جهت گزارش چاپ شده
هماهنگی جهت ارسال گزارش به کارفرما

۹- تجهیزات لازم جهت سنجش آلاینده ها

از آنجایی که اکثر فرآیندهای سنجش آلاینده های صنعتی توسط دستگاههای اندازه گیری انجام می گردد ، تامین تجهیزات با کارآیی مناسب و همچنین اطمینان از کالیبراسیون آنها در دقت نتایج حاصله بسیار تاثیر گذار می باشد .
لذا انجام کالیبراسیون سالانه تجهیزات در آزمایشگاه ههای معتبر ، کالیبره نمودن تجهیزات در محل شرکت و کالیبره نمودن تجهیزات بصورن آن فیلد و در محل پروژه قبل از انجام کار از اهمیت بالایی برخوردار است که نباید از آن غافل گردید .
بطور کلی تجهیزات سنجش را به دو دسته تجهیزات اندازه گیری و تجهیزات آزمایشگاهی می توان تقسیم بندی نمود :
براي مطالعه و آشنايي بيشتر با انواع تجهيزات سنجش و آزمايشگاهي به صفحه تجهيزات مادكو مراجعه كنيد .

۱۰- استاندارد هاي يك آزمايشگاه بهداشت حرفه ای

محلی است که دارای شرایط آزمایشگاهی بوده و کلیه تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی را دارا می باشد و بصورت اختصاصی برای تجزیه نمونه های شیمیایی اندازه گیری شده در فرآیند سنجش آلاینده ها مورد استفاده قرارمی گیرد .
معمولا دانشگاههای علوم پزشکی در دانشکده بهداشت دارای آزمایشگاههای رفرانس معتبر و مدرنی هستند .
طبق قوانین وزارت بهداشت شرکتهای بهداشت حرفه ای سطح ۲ و ۳ نیز باید در محل شرکت خود یک آزمایشگاه تجزیه نمونه های شیمیایی تجهیز و راه اندازی نمایند که می توانند علاوه بر تجزیه نمونه های پروژه های خود به شرکتهای سطح ۱ بهداشت حرفه ای نیز خدمات ارائه نمایند .
شرایط یک ازمایشگاه بهداشت حرفه ای :
فضای آزمايشگاه بايد از تهويه و گردش مناسب هوا برخوردار بوده و بدين منظور، نبايد سقف اتاق ها کوتاه باشد.
ديوارها و سقف ها بايد با رنگ های قابل شستشو و صيقلی پوشيده شوند و يا برای پوشش آنها از موادی که قابليت شستشو و ضدعفونی دارند، استفاده گردد. جنس پوشش سطوح بايد به گونه ای انتخاب شود که سبب انعکاس نور و خيرگی نگردد. نوع پوشش ديوارها بسته به محل و نوع کارکرد فضا تعيين می شود. به طور کلی پوشش ديوارها در آزمايشگاه بايد مقاوم در برابر مواد شيميايی ( اسيد و باز ) و خش و سايش، مقاوم در برابر آتش، آب، رطوبت، مواد شوينده و ضدعفونی کننده، و همچنين عايق حرارتی، عايق صوتی و جاذب صدا، و دارای دوام و استحکام فيزيکی بوده و به منظور سهولت در نظافت، حداقل جذب گرد و غبار را داشته باشد. سطح ديوار بايستی تا حد امکان صاف و مسطح، و دارای حداقل درز بين قطعات بوده و نيز غيرقابل نفوذ، غيرمتخلخل و فاقد فرورفتگی و برآمدگی باشد. توصيه می شود سطح ديوارها با اکريليك براق با دوام و يا رنگ اپوکسی پوشانده شود
کف آزمايشگاه بايد به راحتی قابل شستشو و ضدعفونی باشد و بين ديوار و کف زاويه وجود نداشته باشد. کف آزمايشگاه بايد به طور مداوم شستشو شود، کف شوی بايستی وجود داشته باشد ولی در صورتی که کف اتاق به صورت مداوم تحت شستشو قرار نگيرد، در صورت وجود کف شوی، دهانه آن بايد به نحو مناسب بسته شود تا از تبخير مايع و انتقال آلودگی به محيط آزمايشگاه، جلوگيری گردد.
جنس مصالح کف، در آزمايشگاه به تناسب فعاليت های هر قسمت، بايستی دارای ويژگی هايی باشد از جمله: يکپارچگی، وجود حداقل درز بين قطعات کف، مقاومت در برابر مواد شيميايی ( اسيد و باز ) و خش و سايش، مقاومت در برابر آتش، آب، رطوبت و مواد شوينده، و همچنين ويژگی هايی مانند لغزنده نبودن، ثابت و مسطح بودن، دوام و استحکام فيزيکی، قابليت تعمير، نگهداری و جايگزينی.
درهای آزمايشگاه می توانند مکانيکی يا الکترونيکی باشند. با توجه به آن که دستگيره درهای مکانيکی يکی از عوامل انتقال آلودگی به حساب می آيند، پيشنهاد می شود به منظور کاستن از ميزان تماس دست با درها، برای فضاهای فنی از درهای الکترونيکی استفاده شود.
برای جابجايی راحت ميزهای کاری و تجهيزات، درهای آزمايشگاه می بايست از پهنای مناسب برخوردار باشند. پهنای درهای اصلی آزمايشگاه می بايست حداقل ۱۲۰ سانتی متر باشد.
پوشش درها در آزمايشگاه بايد مقاوم در برابر مواد شيميايی ( اسيد و باز ) خش و سايش، مقاوم در برابر آتش، آب، رطوبت، مواد شوينده و ضد عفونی کننده، و همچنين صاف و مسطح، و دارای قابليت شستشو و نظافت آسان باشد. در صورتی که درهای آزمايشگاه چوبی باشد، بايستی با رنگ قابل شستشو و مقاوم مانند رنگ روغن رنگ آميزی گردد. توصيه می شود درهای بخش ها و واحدهای آزمايشگاه دارای پنجره باشند.
هود:
وجود هودها و کابينت های ايمنی زيستی در تهويه فضای آزمايشگاه از اهميت ويژه ای برخوردار می باشند. اين تجهيزات، هوای آلوده به بخارات سمی و خطرناک، بوهای مضر و مواد بيولوژيکی مخاطره آميز را جمع و دفع می نمايند. محل قرارگيری هودها به دليل لزوم دور بودن آنها از مسير جريان هوا، بايد به دور از درها، پنجره ها، دريچه های ورودی و خروجی هوا و محل تردد کارکنان باشد. در بهترين حالت هودها و کابينت های ايمنی زيستی بايد در محل کم تردد قرار داشته باشند. توضيحات بيشتر درباره انواع هودها و کابينت های ايمنی زيستی در کتب و مراجع معتبر در دسترس است

۱۱- خدمات متمایز مادکو در سنجش آلاینده ها

به نظر میرسد درحال حاضرگزارش های اندازه گیری و نمونه برداری هایی که توسط اکثر شرکتهای خصوصی بهداشت حرفه ای در سطح صنایع درحال انجام است به دلیل ضعف در تفسیر تخصصی نتایج و ارائه نکردن پیشنهادات کاربردی در زمینه کنترل ، پس از گذراندن دوره های ممیزی و برطرف نمودن الزامات قانونی ،راهی کتابخانه و آرشیو شده وبلااستفاده می مانند.
شرکت مادکو با بهره گیری از تیم کارشناسی مجرب و متخصص و همکاری جمعی از اساتید دانشگاههای معتبر، آمادگی دارد تا با ارائه مشاوره تخصصی و اجرا ی برنامه های اندازه گیری ، پایش و کنترل عوامل زیان آور محیط کار به روشهای نوین و کاربردی در بهسازی محیط های کاری سهیم بوده و گامی موثر در ارتقاء سطح سلامت شاغلین کشور عزیزمان ایران بردارد.

در این راستا بخشی از فعالیتهای تخصصی که این شرکت توان اجرای آن را دارد به قرار ذیل می باشد:

– اجرای برنامه ارزیابی اثرات بهداشتی صنایع HIA (Health Impact Assessment)
– اجرای یک ارزیابی ریسک جامع بر اساس یکی از روشهای نوین و متناسب با نوع صنعت به کمک کارشناسان مستقر در همان صنعت و تدوین برنامه اندازه گیری بر اساس آن با هدف اشراف کامل بر نقاط پرخطر و اجرای برنامه بر اساس اولویت و همچنین آشنایی کامل کارشناسان مستقر در صنعت با ریسکها و عوامل زیان آور موجود.
– اجرای متدهای سود – هزینه ( Cost – Benefit ) مانند روش ویلیام فاین و ارائه پیشنهادهای کنترلی به همراه هزینه های هر یک و میزان کارآیی پیش بینی شده
– ارائه گزارش در فالب نرم افزار GIS (Arc GIS 9/2) با قابلیت اتصال به نتایج معاینات شغلی و گزارش گیری مختص هر شغل و تصمیم سازی برای مدیران صنایع در زمینه های کنترل

عوامل شیمیایی :

– بکارگیری متدهای نوین در ارزیابی آلاینده ها با هدف کاهش هزینه ها و رضایت بیشتر شرکتهای خدمات گیرنده (کارفرما) و متعاقبا افزایش دقت نتایج
برای مثال روشهای PASSIVE همچون : SPME (Solid Faze Micro Extraction) استخراج از فاز میکرونی جامد و LLE (Liquid Liquid Extraction) استخراج مایع – مایع
– استفاده از روشهای جدیدتری در نمونه برداری های طولانی مدت با هزینه کمتر – همانطور که مستحضرید در حال حاضر نمونه گیریها در حد ۱۵ الی ۲۰ دقیقه انجام میگیرد ( بعلت هزینه بالا) در حالیکه متدهای استاندارد در بیشتر موارد تاکید بر چند نمونه ۱۵ دقیقه ای دارند که به علت بالا بودن هزینه انجام نمی شود.
یکی از روشهای مد نظر این شرکت روش غیر فعالی به نام Needle Trap می باشد که در کنار روشهای دیگر قابل اجراست.
– نمونه برداری از آلاینده های خاص : در حال حاضر عمده نمونه گیری ها خلاصه می شود در ۴ ماده بنزن،تولوئن،اتیل بنزن و زایلن BTEX ) ( و علاقه ای براای اندازه گیری سایر آلاینده ها وجود ندارد.
شرکت مادکو در نظر دارد نمونه گیری و پایش انواع آمیدها ،آلدئیدها ،بخارات اسیدی و قلیایی و… را با استناد به روشهای آلاینده سنجی ارائه شده توسط مرکز سلامت و محیط کار انجام دهد.
– نمونه برداری از آلاینده های خاص بیمارستانی
– ارزیابی آلاینده های بیولوژیکی : این مورد در حال حاضر به دلیل محدودیت از لحاظ امکانات و موارد دیگر توسط کمتر شرکتی انجام میگردد .طبق تفاهمات انجام شده با مسئول فنی یکی از شرکتهای سطح ۲، شرکت ماد ایمن طب آمادگی فعالیت در این زمینه را دارد.
– کنترل بیو آئروسل های بیمارستانی (ساخت و طراحی انواع الکترو فیلترها، فیلترهای یونیز کننده بیو آئروسل های موجود در اتاقهای پاک (CLEAN ROOM)
طراحی و ارائه طرحهای کنترلی و تهویه موضعی با قابلیت کنترل خروجی در حد استاندارهای زیست محیطی برای انواع گازو بخار
– طراحی انواع هود،اسکرابر،سیکلون و اتاقکهای ته نشینی
– طراحی و اجرای تهویه رقتی با قابلیت بازیافت حرارتی و کمترین اتلاف انرژی

عوامل فیزیکی:

صدا
در حال حاضر اکثرا صدا سنجی به صورت عمومی و ایستگاه بندی انجام می شود و در مورد زمان باز آوایی و رفتار صوتی بررسی انجام نمی شود در این خصوص ما در نظر داریم به جای واژه صدا سنجی از تحلیل آکوستیکی سالنها ومحیطهای کاری استفاده نمائیم. در این تحلیل در مورد انعکاسی بودن سالن ،ضرایب سطوح ،شاخص جهت و زمان باز آوایی و … استفاده می شود.
روشهایی هم که جهت کنترل صدا ارائه خواهد شد از همین تحلیل آکوستیکی بوده که نهایتا عملیاتی تر و معتبر تر خواهد بود.
آنالیز فرکانسی فقط جهت مقاصد کنترل صدا ارائه می شود ،این شرکت توانایی آن رادارد که با استفاده از روشهای NNR,SNR,HML گوشی های حفاظتی متناسب با صدای منتشر شده در سالن پیشنهاد و ارئه نماید.

در زمینه های کنترل صدا :
– توانایی طراحی و ارائه و اجرای طرحهای کنترلی منابع صوتی به شکل ساختاری با توجه به اندازه گیریهای انجام شده و مشخص شدن میزان ارتعاش منابع و آنالیز فرکانسی صوت با روشهای بسیار ارزان قیمت و استفاده از مواد موجود در کارگاه ( مطابق استاندارد ISO 3744) )
– طراحی دیواره های مانع صوتی به شکل تمام و نیمه (سایه صوتی) با استفاده از مصالح و تجهیزات داخلی
– طراحی و اجرای طرحهای کنترل صدای محیط های اداری ناشی از صدای ترافیک در شهرهای شلوغ با استفاده
از روشهای PASSIVE وactive
– اندازه گیری توان منابع صوتی طبق متد ISO 3744 برای شرکتهای سازنده تجهیزات پرسرو صدا
– طراحی و ساخت محفظه های آکوستیک جهت اندازه گیری توان منابع صوتی و پیاده سازی در محل
– توانایی ساخت اتاقک آکوستیک
– ارائه گوشی های حفاظتی طبق روشهای NNR,SNR,HML

روشنایی
در حال حاضر اندازه گیری روشنایی محیط های کاری فقط به صورت کمی انجام می شود این شرکت در نظر دارد تا با استفاده از اندازه گیری دمای رنگ محیط و تعیین رنگهای مورد نیاز فعالیتهای مختلف و همچنین تحلیل منابع روشنایی مصنوعی،تعیین طول عمرو تناسب رنگ با محیط کار بررسیهای کیفی را به انواع کمی اضافه نماید.
کنترل: طراحی و اصلاح روشنایی با استفاده از نرم افزارهای SIL و DIALOUX با پیش بینی نقشه های روشنایی
شرایط جوی
در حال حاضر شاخص های قابل اندازه گیری در زمینه بررسی شرایط جوی محیط کار محدود شده است به سنجش میزان WBGT در حالیکه شاخصهای دیگری همچون کاهش آسایش حرارتی( PMV )جهت دفاتر اداری و همچنین شاخص نارضایتی افراد ( PPD ) برای محیطهای اداری داخل کارگاهها و شاخص P4SR برای محیطهای بسیار گرم نیز قابل سنجش می باشد که این شرکت توانایی آن را دارد.

۱۲- دستاورد شما بعد از سنجش آلاینده ها چیست؟

پس از اینکه شما بعنوان کارفرما در اتخاب درست پیمانکار سنجش آلاینده های صنعت خود نهایت دقت را ب خرج داده اید چه انتظاری می بایست داشته باشید و در واقع حال دستاورد شما از این مهم چیست ؟
حال شما یک گزارش کامل از ریسک فاکتورهای بهداشتی صنعت خود برای هر شغل و حتی هر وظیفه شغلی خواهید داشت که به تفکیک خطوط تولید ، سالنها و کارگاهها و حتی قسمتهای پشتیبانی مجموعه از جمله امور اداری و انبار ها و.. می باشد . در این گزارش که بر اساس سنجش دستگاهی دقیق عوامل زیان آور برآوردی و آنالیز آزمایشگاهی نمونه های شیمیایی برداشت شده از خطوط تولید شما تدوین شده است حال می تواند چراغ راهی باشد برای رفع مغایرتها و انجام اقدامات کنترلی عوامل زیان آور و داشتن یک محیط صنعتی سالم و بهداشتی و نتیجتا کاهش آسیب ها و بیماریهای شغلی و افزایش بهره وری صنعت شما که علاوه بر آسودگی خیال شما در قبال مسئولیتهای اجتماعی تان در مورد نیروهای تحت سرپرستی ، مسائل حقوقی و شکایات ناشی از بیماریهای شغلی را به شدت کاهش خواهد داد.

۱۳- ویژگی های یک گزارش سنجش اصولی و استاندارد

گزارش اندازه گیری و سنجش آلاینده های صنعتی در واقع چکیده تمام تلاشها و برنامه ریزی هایی است که از شروع فرآیند سنجش تا پایان آن را منعکس می نماید .
بنابر این یک گزارش خوب بیانگر یک کار مهندسی و استاندارد است که توسط یک تیم حرفه ای انجام شده است.
گزارش خوب در مهندسی بهداشت حرفه ای و بویژه اندازه گیری و سنجش آلاینده های صنعتی دارای ویژگیهای ذیل می باشد :
– کلیه ریسک فاکتورهای بهداشتی و عوامل زیان آور صنعت شناسایی و سنجش شده باشند
– مشاغل موجود صنعت به اجزاء مختلف تفکیک و ریسک های هر جزء جداگانه برآورد و مورد بررسی قرار گرفته باشند .
– ترتیب قرارگیری و چیدمان سرفصل ها و مطالب
– شکل ظاهری گزارش ، متون ف عکسها ، نقشه ها و جداول خوانا و کاربردی بوده و می تواند حتی نقش آموزشی داشته باشد .
– محتویات فنی و مطالب ذکر شده در گزارش می بایست دارای رفرنس و منابع بوده و قابل استناد باشد
– کلیه اعداد و ارقام می بایست بر اساس سنجش دستگاهی و سا نتایج آنالیز آزمایشگاهی باشد
– نتایج آزمایشگاهی می بایست در ج گردد .
– برای مقادیر بالاتر از حد مجاز و مغایرتهای موجود می بایست حتما راهکارهای کنترلی بصورت مفصل و دقیق نوشته شود .
– گواهی کالیبراسیون تجهیزات درج گردد.

۱۴- زیانهای انتخاب نادرست پیمانکار سنجش آلاینده ها

همانطور که در بالا ذکر شد فرآیند سنجش آلاینده های محیط کار یک فرآیند بسیار با اهمیت برای سازمانها و صنایع می باشد چرا که علاوه بر الزامات قانونی موجود و مسئولیتهای کارفرمایان در قبال آنها که عدم انجام می تواند بار حقوقی بسیار زیادی برایشان داشته باشد ، اطلاع از ریسکهای بیماریزای محیط های صنعتی و راهکارهای لازم برای انجام اقدامات اصلاحی و بهبود مستمر برای بسیاری از کارفرمایان از اهمیت بسزایی برخوردار است ، از طرفی صرف هزینه زیاد در انجام اقدامات کنترل آلاینده ها نیاز به سنجش و اندازه گیری دقیق و مشخص بودن میزان آلاینده ها بر اساس خطوط تولید و مشاغل دارد ، لذا عدم دقت در انتخاب صحیح پیمانکار در این حوزه نوعی هدر رفت زمان و انرژی خواهد بود و تنهای عایدی آن یکسری گزارشات غیر کاربردی و غیر مستند خواهد بود .

۱۵- فجایع قابل وقوع توسط پیمانکاران سنجش

تقریبا تمامی شرکتهای فعال در سنجش آلاینده های محیط کار بسیار حرفه ای و دقیق کار میکنند و نسبت به مسئولیت های شغلی خود آگاه می باشند ، اما هستند افراد سودجو و بی مسئولیتی که سلامت کارگران را با پول معاوضه نموده و حتی با ارائه خدمات غیر مستند و دروغین هزینه های کارفرمایان را نیز به تاراج می دهند .
شاید قابل باور نباشد ولی استفاده از شناور کولر به جای دماسنج گویسان ، استفاده از دستگاه صدا سنج به جای ارتعاش سنج و عدم ارسال نمونه های شیمیایی به آزمایشگاه و دیتا سازی دروغین و حتی عدم نمونه برداری و …
توسط بعضی از متخصص نمایان انجام می شود که ظلمی است به کارفرمایان و جامعه کارگری

۱۶- نحوه بهره برداری از یک گزارش آلاینده سنجی

یک گزارش خوب و تکمیل آلاینده سنجی که هم مغایرتهای صنعت را درست و با تجهیزات و دستگاههای بروز سنجیده باشد و هم راهکارهای مناسبی برای رفع مغایرتها ارائه داده باشد و از طرفی یک عزم جدی در کارفرمایان برای ایجاد یک محیط سالم و عاری از آلودگی های صنعتی می تواند راندمان بهره برداری از فرآیند سنجش آلاینده های شغلی را بسیار بالابرده و میزان بیماریهای شغلی را به نحو مطلوبی کنترل نماید .

۱۷- اقدامات کنترلی چیست و نقش کارفرما کجاست ؟

همانطور که قبلا گفته شد مغایرتهای خروجی از سنجش آلاینده ها می بایست منتج به اقدامات اصلاحی و انجام کنترلهای محیطی گردد .
مثلا صدای ضربه یا کوبه ای ناشی از یک دستگاه را می توان با کنترل مناسب کاهش داد
صدای مداوم سالنهای تولید نیز معضلی است که ریسک افت شنوایی یا کری شغلی را در کارگران بالا می برد و انجام طرح های کنترل صدا می تواند بسیار موثر و کاربردی باشد .
وجود فیوم های فلزی در ایستگاههای جوشکاری را می توان با هودهای موضعی و طراحی صحیح و اصولی آنها کنترل نمود.
عزم جدی کارفرمایان نکته کلیدی در رفع مغایرتها می باشد . آیا کارفرمای محترم به این که هزینه در انجام اقدامات کنترلی خود نوعی سرمایه گذاری و حفظ سلامتی نیروهای با تجربه که به عنوان سرمایه اصلی در صنعت به شمار می آیند اعتقاد دارند .
آیا به انجام اقدامات کنترلی در اسرع وقت و محاسبات تورم سالیانه و افزایش هزینه های آن در سالهای بعد توجه می نمایند .
آیا به نقش سلامت و شادابی پرسنل در بالارفتن راندمان تولید اعتقاد دارند .
اینها مساعلی است که انجام اقدامات کنترلی در صنعت را تحت الشعاع خود قرار داده اند .

۱۸- انجام اقدامات کنترلی توسط مادکو

شرکت مادکو با تجربه چندین ساله در حوزه خدمات سنجش و کنترل عوامل زیان آور صنعتی قادر به انجام بسیاری از اقدامات کنترلی و کاهش میزان عوامل زیان آور به زیر حد استاندارد می باشد و این اطمینان را به کارفرمایان می دهد که تیم های سنجش آلاینده و تیم های تخصصی مادکو در انجام طرح های کنترلی می توانند کاملا حرفه ای و تخصصی و با شناخت کامل فرآیندهای صنعتی و انجام برآوردهای مهندسی اقدامات ذکر شده را با بهترین متدها انجام داده و گزارشات بعد از انجام اقدامات را بصورت مستدل و کاربردی و قابل استناد ارائه نمایند .

بعضی از توانمندی های مادکو در این زمینه عبارتند از :

– کنترل بیو آئروسل های بیمارستانی (ساخت و طراحی انواع الکترو فیلترها، فیلترهای یونیز کننده بیو آئروسل های موجود در اتاقهای پاک (CLEAN ROOM)
– طراحی و ارائه طرحهای کنترلی و تهویه موضعی با قابلیت کنترل خروجی در حد استاندارهای زیست محیطی برای انواع گازو بخار
– طراحی انواع هود،اسکرابر،سیکلون و اتاقکهای ته نشینی
– طراحی و اجرای تهویه رقتی با قابلیت بازیافت حرارتی و کمترین اتلاف انرژی
– توانایی طراحی و ارائه و اجرای طرحهای کنترلی منابع صوتی به شکل ساختاری با توجه به اندازه گیریهای انجام شده و مشخص شدن میزان ارتعاش منابع و آنالیز فرکانسی صوت با روشهای بسیار ارزان قیمت و استفاده از مواد موجود در کارگاه ( مطابق استاندارد ISO 3744) )
– طراحی دیواره های مانع صوتی به شکل تمام و نیمه (سایه صوتی) با استفاده از مصالح و تجهیزات داخلی
– طراحی و اجرای طرحهای کنترل صدای محیط های اداری ناشی از صدای ترافیک در شهرهای شلوغ با استفاده
از روشهای PASSIVE و active
– اندازه گیری توان منابع صوتی طبق متد ISO 3744 برای شرکتهای سازنده تجهیزات پرسرو صدا
– طراحی و ساخت محفظه های آکوستیک جهت اندازه گیری توان منابع صوتی و پیاده سازی در محل
– توانایی ساخت اتاقک آکوستیک
– ارا ئه گوشی های حفاظتی طبق روشهای NNR,SNR,HML
– طراحی و اصلاح روشنایی با استفاده از نرم افزارهای SIL و DIALOUX با پیش بینی نقشه های روشنایی

۱۹- فواید سنجش مجدد چیست ؟

معتقدیم که اندازه گیری و سنجش سالیانه عوامل زیان آور فقط رفع الزامات قانونی می باشد و زمانی مفید فایده برای صنعت خواهد بود که خط به خط یک گزارش حرفه ای برای کارفرما مهم بوده و نواقص و مغایرتهای آن را از طریق اجرای طرحهای کنترلی که قبلا ذکر گردید اجرا نموده و پس از آن برای صحه گذاری بر کارآیی کنترلهای انجام شده و مشاهده کاهش آلاینده ها سنجش و اندازه گیری مجدد انجام داده و نتایج با هم مقاایسه گردد . این تفکر باعث بهبود مستمر و کنترل ریسکهای بهداشتی صنعت خواهد شد و نتیجه ای جز کاهش بیماریهای شغلی و افزایش ضریب سلامت کارکنان زحمتکش نخواهد داشت .

۲۰- اصل رازداری در مادکو

اطلاعات مربوط به گزارش حاصل از اندازه گيري هاي انجام شده در شرکت تحت قرارداد براي شركت مادکو محرمانه
تلقي شده و امكان دسترسي به اين اطلاعات از سوي ساير مشتريان و نيز پرسنل شركت وجود ندارد. ضمناً اطلاعات كليه آزمون هاي انجام شده، اعم از سوابق كاغذي (پرينت) و الكترونيكي كه در حافظه تجهيزات اندازه گيري ذخيره شده اند و نيز اقلام مصرفي و نمونه هايي كه در اين پروژه مورد استفاده قرار گرفته اند، به مدت يك ماه پس از ارسال گزارش به كارفرماي محترم، در شركت موجود بوده و پس از آن امحاء مي شود. لذا در صورت وجود هرگونه ابهام و يا شكايت نسبت به نتايج اندازه گيري ها، حداكثر ظرف مدت يك ماه مراتب، كتباً به اطلاع شركت مادکو رسانده شود.
متن فوق در همه گزارشات سنجش شرکت درج می گردد و بر اساس دستورالعمل های منشور اخلاقی و رازداری شرکت طبق استانداردهای مدیریتی ایزو در مادکو هیچ یک از كاركنان و بازرسـان حق ندارند اطلاعات محرمانه پیمانکاران و کارفرمایان و ساير ذينفعان را به غیر افشا کند .