مارها

  تخمين زده مي شود كه سالانه 5 ميليون مارگزيدگي در سراسر جهان اتفاق مي افتد كه مسؤل 125000مرگ در طول سال مي باشد، مارگزيدگي خصوصاً در مناطق گرمسيري و نواحي كه قطب كشاورزي است بوفور ديده مي شود، زيرا در اين مناطق تعداد زيادي مار در همزيستي با انسان بسر مي برند. برخلاف شهرت بدي كه مارها در حمله به انسان دارند، بايد دانست كه اكثريت مارها بيش از آنچه شما از آنها مي ترسيد از شما مي ترسند و فقط چند گونه مثل شاه كبري(King Cobra)

 و (mambas Black)كه نوعي مار افريقايي است بدون اينكه تحريك شوند گاهي به سمت انسان حمله مي كنند

فعالیت مارها

مارها جانوراني گوشتخوار و خونسرد هستند و در دماي  25-32درجه در فعالترين حالت خود بسر مي برند و در هواي سرد نمي توانند خود را فعال نگه دارند. غذاي مارها، حشرات، پرندگان، ستانداران كوچك،ساير خزندگان و حتي ساير مارها مي باشند. از حدود  3000گونه مار در سطح جهان فقط  400 گونه آنها سمي بوده ولي فقط اينها براي انسان خطرناك نيستند چون بعضي از مارهاي غيرسمي شكار خود را با پيچيدن به دور قفسه سينه جاندار و اعمال فشار و انقباض و شكستن قفسه سينه حيوان كه باعث جلوگيري از تنفس جاندار و يا ايجاد ايست قلبي مي شود، در دام مي اندازند. بعضي از مارها هم پس از بدام انداختن شكار و بدندان گرفتن آنها، شكار را بطور كامل مي بلعند. سم مار در حقيقت نوع تغيير يافته بزاق دهان مار است كه از غدد بزاقي تغيير يافته براي اين كار توليد مي شود و از طريق دندانهاي توخالي جلوي دهان مار به بدن اندار تزريق مي گردند. سم مار احتمالاً كمك به هضم شيميائي بدن شكار نيز مي كند.

ترکیبات سم مار و آسیب های ناشی از آن كدامند ؟

 در سم مار تعداد زيادي مواد شيميايي وجود دارد كه هر كدام به قسمتي از بدن جاندار آسيب مي رساند و بطور خلاصه اين مواد شيميائي به  4دسته تقسيم مي شوند:.

• سموم سلولي(Cytotoxins): كه باعث آسيب موضعي بافت در محل گزش مي شوند.
• سموم خوني (Hemotoxins): باعث خونريزي داخلي مي شوند.
• سموم عصبي (Neurotoxins): روي سيستم عصبي اثر مي گذارند.
• سموم قلبي (Cardiotoxins): مستقيماً قلب را تحت تأثير قرار مي دهند.

اكثر مارگزيدگي ها توسط چه مارهايي انجام مي شود

• خانواده الاپيده (Elapidae)كه شامل مار كبري (Cobra) و mambas(نوعي مار آفريقايي)و مار مرجاني (snake Coral) مي باشند
• خانواده كروتاليده (Crotalidae)كه شامل انواع افعي ها مثل: مار زنگي (Rattle snake) و افعي هاي سر خنجري (Lance-headed viper) و غيره مي باشند.

علائم و نشانه هاي بيمار مار گزيده چيست ؟

گزش توسط مار مي تواند از يك زخم سوراخ مانند كوچك و ساده تا بيماري تهديد كننده حيات و مرگ را باعث شود. هميشه بايد اين نكته را مد نظر داشت كه علائم اوليه متعاقب گزش مي توانند گمراه كننده باشند و گاهي قرباني در حاليكه علائم قابل توجه اوليه ندارد،ناگهان بطرف شوك و مشكلات تنفسي سوق پيدا مي كند.

علائم مارگزيدگي

علائم مارگزيدگي را مي توان به 5 دسته تقسيم كرد:

1. اثرات موضعي: گزش توسط افعي ها و بعضي مارهاي خانواد كبري مي تواند دردناك باشد كه اكثراً با تورم شديد و ايجاد خونريزي هاي موضعي در ناحيه گزش همراه است. البته در مورد بعضي از مارهاي كبري اين اثر موضعي آنقدر شديد است كه بافت اطراف محل گزش دچار مرگ و نابودي مي شود
2. خونريزي: خصوصاً افعي ها و بعضي از مارهاي خانواده الاپيده مي توانند باعث ايجاد خونريزي در اعضاي داخلي مثل روده ها و حتي خونريزي مغزي شوند. گاهي خونريزي از محل گزش بوده و يا فرد از دهان و زخمهاي قديمي خود دچار خونريزي خودبخود مي شود كه اگر به اين موضوع توجه نشود بيمار بطرف شوك و حتي مرگ مي رود
3. اثرات سيستم عصبي: خصوصاً مارهاي گروه الاپيده و بعضي مارهاي دريائي مي توانند مستقيماً روي سيستم عصبي اثر كنند. خصوصاً مارهاي Cobra و mamba كه از طريق عصبي باعث فلج عظلات تنفسي شده كه اگر درمان نشود مي تواند سريعاً كشنده باشد. علاوه بر آن مارها با اثر روي سيستم عصبي مي تواند باعث مشكلات بينائي، اختلالات گفتاري و مشكلات حسي مثل حالت گز گز و مورمور شود
4. مرگ عضلاني : سم بعضي از مارها مثل افعي راسل (Russell’s viper) مارهاي دريائي و بعضي مارهاي خانواده الاپيده استراليائي مي توانند مستقيماً باعث مرگ عضلات در چندين نقطه بدن شوند. قطعات مرده سلولي نيز مي توانند وارد جريان خون شده و به كليه رسيده و باعث مسدود شدن سيستم كليوي شوند، كه بعنوان صافي و تصفيه كننده خون عمل مي كنند، كه اين خود مي تواند باعث نارسائي كليوي شود
5. اثر روي چشم : بعضي از مارها مثل مار كبري مي توانند زهر خود را بطرف چشمان قرباني پرتاب كرده با پاشيده شدن سم روي چشم باعث درد و آسيب به اين اندام حساس شوند

آشنايي با چند نوع مار خطرناك

مار خطرناک افریقایی به نام دهان سیاه

مامبای دهان سیاه در ساوانا زندگی می‌کند و اغلب روی زمین مشاهده می‌شود؛ اما بیشتر در کنار لانه موریانه‌ها پرسه می‌زند. رنگ بندی این گونه مار سمی از قهوه‌ای کم رنگ تا قهوه‌ای تیره کشیده شده‌است. نام آن برگرفته شده از ساختار دهان آن است که به رنگ سیاه و سفید است. مامبای سیاه جای ترس دارد چون فوق‌العاده سریع است و جثه‌ی ترسناک و قابل توجهی دارد. سم این مار به اندازه‌ای قوی است که می‌تواند به راحتی یک انسان را از پای درآورد و باعث مرگش شود. شهرت مامبای سیاه بخاطر تهاجمی بودن آن است؛ اما حملات غیرمنتظره‌ی آن در چند سال اخیر گزارش نشده‌است.

 مار افعی زرد امریکای لاتین

این افعی با سر مثلثی شکل و چانه‌ی زرد کاملا قابل تشخیص است. این موجود اغلب در کنار خانه‌های انسان یافت می‌شود؛ به‌ همین خاطر بسیار خطرناک است. این گونه افعی آمار بالایی در گزیدن انسان ها دارد. سم این مار افعی دردناک و در اغلب مواقع مرگ‌بار است. اندام ظاهری آن کاملا گویای سمی بودن این گونه از مارهای افعی است.

مار ببری شکل شرقی

مار ببری شرقی به طور گسترده در مرز جنوبی استرالیا و جزایر نزدیک به آن منطقه یافت می‌شود. این مار برای حمله‌ی تقلیدی از کبرای آسیایی دارد و در چنین مواقعی سر و گردن خود را از سطح زمین فاصله داده و حالت تهاجمی به خود می‌گیرد. سم این مار نیز بسیار خطرناک است. توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی این گونه‌ی خطرناک از مار، از مهلکه با خونسردی کامل فاصله بگیرید.

 مار سمی با نام دزد دریایی

بی تردید مار دزد دریایی یکی از مرگبارترین انواع مارهای سمی است. ۱۰ درصد از قربانیان از گزش این مار درمان نمی‌شوند و جان می‌سپارند. این مار به پرخاشگری و تهاجمی بودن معروف است.

 یک مار خطرناک با مقطع مثلثی شکل

مارهای براق فاسیا موسوم به مارهای مقطع مثلثی یکی از بستگان بسیار سمی از مار کبری هستند. هر فردی که توسط این مار گزیده شود، بی‌درنگ فلج می‌شود؛ چون نوروکسین موجود در سم این مار روی اعصاب عضلات تاثیر گذاشته و باعث بی‌حرکتی آن‌ها می‌شود. در صورت مواجهه با این مار سمی، سعی کنید با احتیاط کامل از قلمروی آن خارج شوید.

طویل‌ترین مار سمی در جهان

شاه کبری لقب طولانی‌ترین مار سمی جهان را به یدک می‌کشد. سم این مار حاوی مقادیر بسیار زیادی از نوروکسین‌ها است. سم شاه کبری بسیار قوی بوده و حجم بالایی نیز دارد و می‌تواند یک فیل را تنها در عرض چند ساعت زمین گیر کند. به طور معمول ۵۰ تا ۶۰ درصد انسان‎هایی که توسط این مار گزیده می‌شوند، می‌میرند.

بزرگ‌ترین مار جهان در استرالیا

این مار که در استرالیا یافت می‌شود بسیار خطرناک بوده و ۸۰ درصد انسان‌هایی که توسط این مار گزیده شده‌اند جان سالم به در نبرده‌اند.

ماری با مرگ‌بار ترین سم دنیا

مار Taipan به جرئت یکی از مرگبارترین مارهای روی زمین است. این مار دارای سم بسیار کشنده‌ای دارد. سم مار Taipan ترکیبی پیچیده از یواکسین، نوروکسین‌ها، پروکوآگولانت‌ها و میوتوکسین‌ها را در خود دارد. این مار باعث می‌شود عضلات فلج و شخص گزیده شده نتواند نفس بکشد و دچار خونریزی شده و نهایتا مرگ قربانی می‌تواند وی را از این همه درد رهایی بخشد.

مارها و انواع نژادي آن

گرچه مارها پا ندارند ولی قادرند بسیار سریع حرکت کنند و اغلب شناگران خوبی هستند. همه‌ی مارها گوشت‌خوار هستند و طعمه‌ی خود را توسط حس بویایی و یا حس ارتعاش شکار می‌کنند. آن‌ها تمام شکار خود را با جابه‌جا کردن آرواره‌ی پایین و گشودن دهان به طور وسیع به یک‌باره می‌بلعند. بسیاری از مارها مانند دیگر خزندگان تخم می‌گذارند.
حرکت آرواره‌ی مارها بسیار خیره‌کننده‌است. استخوان کوادرات آزاد بوده و انعطاف‌پذیری قابل ملاحظه‌ای را امکان‌پذیر می‌سازد. بدین وسیله مارها می‌توانند از طعمه‌های بسیار بزرگتر از قطر بدن دهان خود تغذیه کنند.
مارها تعداد زیادی دنده دارند که بالغ بر یکصد عدد است. این دنده‌ها آزاد هستند و به جناغ سینه متصل نیستند. در واقع این گونه از مارها فاقد استخوان جناغ سینه هستند. در مارهای بوآ بقایای استخوان‌های لگن به شکل زائده‌ی ناخن‌مانند در اسکلت‌بندی جانور به چشم می‌خورد.
بسیاری از مارها زنده‌زا هستند و برخی دیگر نیز تخم می‌گذارند. چشم مار و مارمولک‌ها تفاوت اصلی و قابل توجه میان این دو نوع جانور به حساب می‌آید. وجود لایه‌ی عینک‌مانند در مارهای گوناگون که در زیستگاه‌های متنوع و متفاوتی زیست می‌کنند، بیانگر این مطلب است که اجدادشان یا زیرزمین زندگی می‌کردند و یا شب‌ها فعالیت داشته‌اند. مارها فاقد پلک هستند اما بسیاری از مارمولک‌ها دارای پلک متحرک هستند. مارها به جز قاره‌ی قطب جنوب در دیگر قاره‌های کره‌ی زمین دارای زیست‌گاه‌های گسترده‌ای هستند.

مارهای چمباتمه‌زن

مارهای چمباتمه‌زن بزرگ‌ترین مارهای دنیا هستند و شامل پیتون‌ها و بواها هستند. آن‌ها غیرسمی هستند و دیگر موجودات را با له کردن و فشار دادن از پا درمی‌آورند. مارهای جمع شونده دور شکار خود می‌پیچند و به تدریج حلقه را تنگ‌تر می‌کنند تا حیوان خفه شود. آن‌ها نیز مانند مارهای دیگر قادر به جویدن نیستند و شکار خود را به یک‌باره می‌بلعند.

مارهای سمي

حدود ۷۰۰ گونه از ۳۲۰۰ گونه مارهای دنیا سمی هستند و شامل چندین مار هستند که می‌توانند انسان را به هلاکت برسانند. یک مار سمی سم خود را از طریق نیش‌های خود که یا توخالی هستند و یا شیار دارند تزریق می‌کند. زمانی‌که زهر تزریق شد، مار به انتظار می‌نشیند تا قربانی‌اش پیش از بلعیده شدن بمیرد. بزرگ‌ترین مار دنیا که پیتون مشبک نام دارد، گونه‌ای از مارهای چمباتمه‌زن است و در جنوب شرقی آسیا یافت می‌شود. او می‌تواند تا طول ۱۰ متر (۳۳ فوت) یا بیشتر رشد کند. یکی از بزرگ‌ترین قاتلان انسان، گونه‌های هندی و آفریقایی مار افعی است. زهر این مار در هر سال باعث کشته شدن ۱۰ هزار نفر می‌شود. حدود ۳۰ درصد از افرادی که توسط این گونه‌ از مارها گزیده‌ می‌شوند می‌میرند.

شناسایی مارهای سمی از غیر سمی

در شناسایی مارهای سمی از غیر سمی، فرم ظاهری، پولک‌ها و دندان‌ها بهترین راهنما هستند. البته مارهای فراوانی هستند که سمی نیستند ولی این مارها غد‌ه‌ی تولید کننده‌ی سم را دارند که به درون دستگاه گوارش ریخته می‌شود. آن‌هایی را که دارای دندان نیش ثابت یا متحرک، در جلو یا عقب دهان هستند و غده‌ی سمی توسط این دندان‌ها سم تزریق می‌کنند، سمی یا نیمه‌سمی می‌گوییم.

پشت الماسي غربي

نام علمی: کروتالوس اتراکس
اندازه: ۲٫۱ متر (۷ فوت)
محل زندگی: کویر، چمن‌زارها
نحوه‌ی تولیدمثل: ماده در هر زایمان در حدود ۱۲ عدد نوزاد به دنیا می‌آورد.
رژیم غذایی: عمدتا جوندگان و پرندگان.
پراکندگی: جنوب و غرب امریکای شمالی.
بسیاری از مارگزیدگی‌های منجر به مرگ در امریکای شمالی، در اثر گزش این مار زنگی است. مار پشت الماسی غربی، مانند دیگر مارهای زنگی در انتهای دم خود عضو جغجغه مانندی دارد که برای ترساندن حیوانات مهاجم آن‌را تکان می‌دهد.

افعي آمريکاي جنوبي

نام علمی: ایونکتس مورینوس
اندازه: ۹ متر قد – ۲۲۵ کیلوگرم وزن
محل زندگی: مرداب‌ها و رودخانه‌ها در جنگل‌های بارانی و زمین‌های باز.
پراکندگی‌: آب‌های جنوبی از کلمبیا تا پاراگوئه.
نحوه‌ی تولید مثل: ماده در حدود ۴۰ نوزاد به دنیا می‌آورد که طول هر کدام ۱ متر است.
رژیم غذایی: عمدتا پرندگان و پستانداران (شامل سگ‌ها و گرازهای امریکایی)
این بوای بزرگ آمریکای جنوبی سنگین ترین مار جهان است. او بیشتر عمر خود را در داخل آب‌های گل‌آلود پنهان می‌شود و فقط چشم‌های خود را بالاتر از سطح آب نگه می‌دارد. هنگامی که یک طعمه به نزدیکی او می‌رسد، این افعی به او حمله می‌کند و به وسیله‌ی بدن قوی و عضلانی خود به دور او می‌پیچد و او را می‌کشد.

بواي درختي سبز

اندازه: ۱٫۸ متر (۶ فوت)
محل زندگی: جنگل‌های بارانی استوایی
پراکندگی: نواحی استوایی امریکای جنوبی
نحوه‌ی تولید مثل: نوزادان به محض انجام تخم‌ریزی از پوسته‌ی نازک تخم‌ها بیرون می‌آیند.
رژیم غذایی: پستانداران کوچک، پرندگان و مارمولک‌ها.
این مار زیبای رنگی دارای یک دم انعطاف پذیر برای گیر دادن به شاخه‌های درختان است و بیشتر عمر خود را روی درختان می‌گذراند. به جای آن‌که به دنبال طعمه‌اش جستجو کند، خود را به دور شاخه‌ی درخت می‌پیچد و منتظر می‌ماند تا حیوانات کوچک در دسترس او قرار گیرند. این مار هم مثل مارهای بوای دیگر، سمی نیست.

مامباي سبز شرقي

اندازه: ۱٫۸ متر (۶ فوت)
محل زندگی: درختان، بیشه‌زارهای درون چمن‌زارها
پراکندگی: شرق و جنوب افریقا
نحوه‌ی تولیدمثل: ماده در حدود ۱۲ تخم در سوراخ‌های زمین یا در تنه‌ی درختان مرده می‌ریزد. بعد از ۲۰ هفته نوزادان از تخم بیرون می‌آیند.
رژیم غذایی: مارمولک‌ها و پرندگان
این مار بسیار خطرناک است. این مار یکی از گونه‌هایی است که خود را با زندگی بر روی شاخه‌های درختان سازگار نموده‌است.

او یک صعودکننده‌ی حرفه‌ای است و دارای بدنی سبز رنگ است که او را به خوبی در لابه‌لای شاخه‌های درختان استتار می‌کند. این مار از مارمولک‌ها و بعضی از پرندگان کوچک تغذیه می‌کند. این مارمامبا به وسیله‌ی پیچاندن دم خود به دور یک شاخه و پرت کردن بدن و سرش به سمت جلو به دیگران حمله می‌کند.

مار قهوه‌اي استراليايي

نام علمی: دیمانسیا تکستیلی
اندازه: ۲٫۱ متر (۷ فوت)
محل زنگی: تیغستان‌ها، چمن‌زارهای خشک و سنگ‌لاخ‌ها.
پراکندگی: شرق استرالیا، ولز جنوبی جدید و کونیزلند.
نحوه‌ی تولید مثل: ماده‌ها تا ۵۰ تخم می‌‌گذارند. سپس مارهای نوزاد به طول ۱۵ سانتی‌متر (۶ اینچ) از آن‌ها بیرون می‌آید.
رژیم غذایی: مارمولک، پرندگان و پستانداران کوچک.این مار سمی متعلق به گروه کبری‌ها است و گونه‌ای مهاجم و سریع است. وقتی‌که به طعمه‌ی خود حمله‌ور می‌شود، او را پشت سر هم می‌گزد و دندان‌های نیش بلندی که در جلوی دهانش قرار دارند، در بدن شکار فرو می‌کند. نوزادان این مار به شکل راه راه هستند ولی نوع بالغ، قهوه‌ای رنگ یا سبز تیره است.

پيتون فرشي

اندازه: ۳٫۶ متر (۱۱ فوت)
محل زندگی: جنگل‌ها، تیغستان‌ها، حوالی آب‌ها.
پراکندگی: استرالیا، گینه‌ی نو
نحوه‌ی تولیدمثل: ماده در حدود ۴۰ تخم می‌گذارد و سپس روی آن‌ها می‌خوابد.
رژیم غذایی: پرندگان و پستانداران کوچک.
این مار استرالیایی، در شب به شکار می‌پردازد. او با کمین کردن بر روی زمین یا روی درخت طعمه‌‌ی خود را غافلگیر می‌سازد. بدن پیتون‌های فرشی از دیگر پیتون‌ها کشیده‌تر است و دارای دُمی گیر کننده هستند که می‌توانند با آن شاخه را محکم بگیرند. آن‌ها از حیوانات کوچک تغذیه می‌کنند و به جای فشار دادن شکار، عموما با گاز گرفتن شکار خود را از پا در می‌آورند.

شرکت مادکو با چندین سال سابقه در حوزه‌ی سمپاشي و دفع آفات، آمادگی خود را به منظور انجام پروژه‌های مربوطه اعلام می‌دارد. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با خدمات مادکو در این حوزه، می‌توانید به صفحه‌ی اختصاصی سمپاشي در سایت مادکو مراجعه فرمایید.

مار مرجاني

نام علمی: میکروروس نیگروسینکتوس
اندازه: ۹۱ سانتی‌متر (۳ فوت)
محل زندگی: جنگل‌های خشک و مرطوب استوایی.
پراکندگی: نواحی مرکزی امریکا، نواحی شمالی امریکای جنوبی.
نحوه‌ی تولیدمثل: ماده در حدود ۱۰ تا ۲۰ تخم می‌گذارد. تخم‌ها پس از چند هفته می‌شکنند و نوزاد بیرون می‌آید.
رژیم غذایی: قورباغه، مارمولک و مارهای کوچک.
این مار بر خلاف بسیاری از مارها که به خوبی در محیط خود استتار می‌کنند، به آسانی قابل دیدن هستند. احتمالاَ رنگ‌های روشن روی بدنش به حیوانات دیگر اخطار می‌کند که او سمی است. مارهای مرجانی روی زمین شکار می‌کنند. در جنگل‌ها به آهستگی به جلو حرکت می‌کنند و گاهی سر خود را به زیر برگ‌ها می‌برند و به دنبال حیوانات کوچک می‌گردند.

مار آبي زيتوني

نام علمی: آیپیوسوروس لائویس
اندازه: ۱٫۵ متر (۵ فوت)
محل زندگی: صخره‌های مرجانی، آب‌های کم عمق
پراکندگی: اقیانوس هند، غرب اقیانوس آرام
نحوه‌ی تولیدمثل: ماده زایمان می‌کند و هر بار تا ۶ نوزاد به دنیا می‌آورد.
رژیم غذایی: ماهی
مار آبی زیتونی مانند مارهای آبی دیگر دُمی پهن دارد که از آن برای جلو راندن خود در آب استفاده می‌کند. او از ماهی تغذیه می‌کند و سمی فوق‌العاده کشنده دارد که می‌تواند در عرض چند ثانیه طعمه‌اش را از پا درآورد. مارهای آبی هوا را تنفس می‌کنند و مجبورند در فواصلی معین به سطح آب بیایند.
این موجود جانوری خزنده، گوشت‌خوار، کشیده (دراز) و بدون پا است. مارها جانورانی، خونسرد، از گروه آب‌پرده‌داران و مهره‌داران هستند. بدن مار از پولک‌هایی که با هم هم‌پوشانی دارند، پوشیده شده‌است. مارها از رده‌ی خزنده‌چهرگان، زیر رده‌ی دوکمانان، فرورده‌ی پولک‌سوسمارشکلان، بالاراسته‌ی پولک‌خزندگان، راسته‌ی پولک‌داران، زیرراسته‌ی ماران هستند.
بسیاری از انواع مارهای آبی زیتونی، جمجمه‌ای دارند که چندین مفصل بیشتر از اجداد مارمولک‌شان است. این جمجمه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا شکارهای بسیار بزرگتر از سرشان را با کمک آرواره‌هایی که بسیار جابجایی پذیرند، ببلعند.
اندام درونی بدن مارها برای تطبیق بیشتر با بدن کشیده و درازشان، به گونه‌ای است که عضوهای جفت در آن‌ها مانند کلیه‌ها به جای آن‌که در دو سوی بدن باشد، یکی پس از دیگری قرار گرفته‌اند. همچنین بیشتر آن‌ها تنها یک شش دارند که کار می‌کند. برخی از گونه‌های مار هنوز لگن خاصره دارند و یک جفت اندام بازمانده‌ی ژنتیکی ناخن‌مانند در دو سوی پارگین آن‌ها دیده می‌شود.
مارها غیر از قطب جنوب، برخی خشکی‌های بزرگ مانند ایرلند، زلاندنو، جزایر هاوایی، ایسلند، گرینلند و بسیاری از جزیره‌های کوچک اقیانوس اطلس و مرکز اقیانوس آرام در همه‌ی قاره‌ها زندگی می‌کنند. البته دریاماران در سراسر اقیانوس هند و آرام پراکنده شده‌اند. تاکنون نزدیک به ۲۰ تیره از مار که شامل ۵۰۰ سرده و نزدیک به ۳۴۰۰ گونه است، شناسایی شده‌است.
بزرگی طول مارها از ۱۰ سانتی‌متر برای مار قلمی تا ۱۴ متر برای پایتون مشبک گسترده شده‌است. سنگ‌واره‌ای از مار به نام تیتانوبوآ یافت شده‌است که ۱۳ متر طول داشته‌است. احتمالاً نسل مارها یا به مارمولک‌های آبی یا به مارمولک‌های زیرزمینی در دوران ژوراسیک با آخرین فسیل مربوط به ۱۴۳ تا ۱۶۷ میلیون سال پیش بازمی‌گردد. گوناگونی مارهای امروزی به نظر مربوط به دوره‌ی پالئوسن در دوره‌ی ۶۶ تا ۵۶ میلیون سال پیش است. قدیمی‌ترین توصیفی که از یک مار پیدا شده مربوط به پاپیروس بروکلین است.
بسیاری از مارها زهر ندارند. آن دسته‌ای که زهر دارند در درجه‌ی نخست از آن برای شکار و کشتن طعمه‌ی خود یا برای دفاع از خود استفاده می‌کنند. مارهای زهرآگین می‌توانند باعث زخم شدید در انسان یا حتی مرگ شوند. مارهای بی‌زهر شکار خود را می‌توانند زنده بخورند یا آن را نخست با پیچیدن به دور طعمه و فشردن می‌کشند و سپس آن را می‌خورند.
معمولاً آن‌ها با مارمولک بی‌پا اشتباه گرفته می‌شوند. از جمله تفاوت‌های مار و مارمولک بی‌پا عبارتند از: مارها پلک و سوراخی برای گوش بیرونی ندارند، پولک‌های شکم آن‌ها پهن است و زبان چنگالی دارند و برخلاف مارمولک‌ها (معمولاً) اندامی کشیده و دُمی کوتاه دارند.
در جهان بیش از ۲۹۰۰ گونه مار وجود دارد که از مدار قطبی یعنی اسکاندیناوی تا استرالیا پراکنده شده‌اند. مارها در همه‌ی قاره‌ها به جز قطب جنوب، دریاها و ارتفاعات بیش از ۴۹۰۰ متر (۱۶۰۰۰ پا) در هیمالیای آسیا دیده می‌شوند. جزیره‌های فراوانی هستند که در آن‌ها اثری از گونه‌های مار پیدا نمی‌شود. مانند جزیره ایرلند، ایسلند و زلاندنو. البته آب‌های زلاندنو هر از گاهی میزبان مار دریایی شکم‌زرد و Laticauda colubrina است.

نویسنده محتوا:

اسداله محمدخانی

مژگان خاصی