كنه

کنه یکی از جانوران موذی است که در دسته‌ی انگل‌ها قرار می‌گیرد. کنه‌ها با تغذیه کردن از خون بدن موجود میزبان، به زندگی و فعالیت خود ادامه می‌دهند. از میزبانان کنه می‌توان به پرندگان، خزندگان، دوزیست‌ها، پستانداران و انسان‌ها اشاره کرد.

در حال حاضر در جهان بیش از ۸۰۰ گونه از این دسته از جانوران موذی شناخته شده‌است. کنه‌ها در ناحیه‌ی دهان خود یک برش‌ دهنده دارند. با برش دادن بر روی پوست و نیز چسبیدن به پوست موجود میزبان از طریق ترشح کردن آب دهان، با استحکام زیادی به بدن میزبان می‌چسبد و در این حالت نمی‌توان آن را از بدن میزبان جدا کرد.

کنه ها یکی از بزرگترین گروههاي بندپایان میباشند که به فراوانی در طبیعت مشاهده میشوند. اندازه کنه ها متفاوت است ازچند دهم میلیمتر و کنه هاي بسیار بزرگ اندازهاي تا بیش از دو سانتیمتر دارند که در روي دامها از خون آنها تغذیه می کنند. کنه ها شامل گروههاي آبزي و خشکیزي هستند. کنه هاي خشکی زي در داخل خاك با جمعیت بسیار بالا دیده میشوند و از مهمترین بندپایان هستند. تعدادي از کنه ها بخشی از زندگی خود را بصورت پارازیت می گذرانند و ممکن است انگل بندپایان یا مهره  داران باشند. البته تعداد کمی هم بصورت انگل داخلی در داخل بدن حشرات و مهره داران فعالیت میکنند. تعدادي ازکنه ها  شکارگر هستند و در داخل خاك روي گیاهان از سایر کنه ها مخصوصاً از کنه هاي گیاهخوار و تخم حشرات کوچک تغذیه میکنند. به عبارت دیگر تعدادي از گونه هاي شکارگر در داخل خاك از انواع حشرات کوچک و سایر کنه ها، نماتودها و تخم مگسها تغذیه میکنند و جزء موجودات بسیار مفید به حساب می آیند . تعداد زیادي از کنه ها هم گیاهخوار هستند. همچنین تعدادي از گونه ها در محیطهاي انباري از غلات، خشکبار تغذیه میکنند.

مراحل زندگی کنه‌ها

در زندگی کنه ها سه مرحله بعد از مرحله رشد جنینی وجود دارد که عبارت است از: مرحله لاروي که داراي سه جفت پا هستند . مرحله پورگی یا نمفی که داراي چهار جفت پا هستند و در اکثر کنه ها شامل چند مرحله است و مرحله بالغ که داراي چهار جفت پا هستند. .تنفس کنه هاي کوچک جلدي است یعنی دستگاه تنفسی خاصی ندارند ولی سیستم تنفسی کنه هاي بزرگتر تراشهاي است و مانند حشرات، تراشه ها به روزنه هاي تنفسی به نام استیگمات 3 یا اسپراکل 4 منتهی میشود

کنه در طول عمر خود به طور کلی در چهار مرحله زندگی می‌کند. طی کردن این مراحل ممکن است نیم تا سه سال به طول بیانجامد. برخی از گونه‌های شناخته شده‌ی کنه‌ها بیش از ۲۰ سال به حیات خود ادامه می‌دهند.

گونه‌های کنه‌ها

هر یک از کنه‌ها در دسته‌ی یک یا دو یا سه میزبانه وجود دارند. به طور کلی کنه‌ها سخت یا نرم هستند. کنه‌ی یک میزبانه در تمامی مراحل عمر خود از یک میزبان تغذیه می‌کند.

کنه‌ی دو میزبانه دوران نمف و نوزادی را بر روی بدن یک موجود و دوران بالغ شدن را بر روی بدن موجود دیگر به زندگی می‌پردازد. کنه‌ی سه میزبانه دوران نوزادی را بر روی بدن موجود اول، دوران نمفی را بر روی بدن موجود میزبان دوم، و دوران بالغ شدن را بر روی بدن موجود میزبان سوم می‌گذراند.

گونه‌های سخت کنه‌ها

ویژگی اساسی این دسته از موجودات موذی، برخورداری از استحکام قابل توجهی در بدن شان است. طول عمر این دسته از کنه‌ها بین ۱ تا ۳ سال است. کنه‌های سخت مدت زمان طولانی را به بدن انسان می‌چسبد.

گونه‌های نرم کنه‌ها

کنه‌های نرم برخلاف نوع سخت و همان گونه که از نام آن‌ها پیدا است، هیچ گونه پوشش سخت و محکمی در بدن خود ندارند. این نوع از کنه‌ها به میزان بیشتری در قیاس با کنه‌های سخت عمر می‌کنند. بازه‌ی عمر کنه‌های نرم بین ۳ تا ۱۰ سال است. کنه‌های نرم بر خلاف کنه‌های سخت پس از تغذیه کردن از بدن میزبان خود، از آن جدا می‌‌شوند.

بیماری‌های مرتبط با گزیده شدن توسط کنه‌ها

بیماری‌های متعدد و خطرناکی از طریق کنه‌ها به انسان‌ها منتقل می‌شوند. از مهم‌ترین بیماری‌هایی که از طریق گزش کنه انتقال پیدا می‌کنند می‌توان به لایم، تب کریمه کنگو و فلج شدن ناشی از گزش کنه اشاره کرد.

در صورتی که کنه‌ی آلوده به باکتری لایم به انسان نیش بزند و بدن انسان را مورد گزش قرار دهد، این بیماری از طریق کنه به انسان منتقل خواهد شد. گزش کنه و ورود باکتری لایم به بدن انسان، عفونت قابل توجهی را در پی خواهد داشت.

باید به موقع در قبال لایم اقدام کرد؛ در غیر این صورت، این بیماری تمام بدن انسان را درگیر خواهد کرد و فرا خواهد گرفت. از مهم ترین و شناخته شده ترین علامت‌های بیماری لایم می‌توان به سردرد، خارش در نواحی گوناگون بدن، کوفتگی بدن و تب و لرز اشاره کرد.

از دیگر بیماری‌هایی که در اثر گزیده شدن انسان توسط کنه در بدن انسان ایجاد می‌شود، می‌توان به تب کریمه کنگو اشاره کرد. این بیماری ۶۹ سال است که شناخته شده‌است.

در صورتی که کنه به ویروس بیماری تب کریمه کنگو آلوده شود و پس از آن با بدن انسان به صورت مستقیم تماس حاصل کند، می‌تواند آن را به انسان انتقال دهد. با گذشت یک هفته از گزیده شدن فرد توسط کنه‌ی آلوده به این ویروس، علائم تب کریمه کنگو به شدت و با سرعت قابل توجهی تشدید می‌شود.

فلج شدن در اثر کنه، یکی از دیگر بیماری‌های خطرناکی است که در ارتباط با کنه‌ها تا به امروز شناخته‌ شده‌است. بستر مناسب برای ایجاد شدن این بیماری در بدن میزبان، موهای بدن انسان است. کنه به منظور انتقال این بیماری، بیشتر در میان موهای بلند پنهان می‌شود.

وقتی که کنه از بدن انسان تغذیه کند، مواد موجود در بزاق کنه وارد بدن انسان می‌شود. اگر کنه این روال را در مدت زمان قابل توجهی ادامه دهد، مشکلات متعددی از قبیل مشکلات تنفسی، فلج شدن بدن و … ایجاد خواهد شد. در نهایت این بیماری می‌تواند موجب مرگ شود. در صورتی که کنه در زمان مناسب از بدن انسان جدا شود، علائم پس از چند روز از بین خواهند رفت.

نحوه جدا کردن کنه‌ها از بدن میزبان

اگر می‌خواهید کنه‌ای را که بر روی بدن شما قرار گرفته‌است، از تن خود جدا کنید، نباید آن را فشار دهید یا له کنید. در این صورت ممکن است بقایای آن هنوز بر روی پوست بماند. بهترین راه برای جدا کردن کنه از بدن این است که از موچین استفاده کنید.

مبارزه‌ با کنه‌ها و از بین بردن آن‌ها

بهترین راه برای جلوگیری از آلوده شدن به کنه‌ها این است که محیط زندگی خود را پاکیزه کنیم. بعضی از انواع کنه‌ها به زندگی کردن در میان شکاف‌ها و درز پنجره‌ها و … در منازل عادت دارند؛ پس بهتر است با استفاده از ابزارهای مناسب نسبت به پاک‌سازی این نواحی اقدام شود.

آموزش همیشه حرف اول را می‌زند. در صورتی که افراد در ارتباط با موجودات موذی و مخاطرات آن‌ها، آموز‌ش‌های کاربردی را دیده باشند، به راحتی می‌توانند مشکلات ناشی از کنه‌ها یا سایر موجودات موذی دیگر را برطرف کنند.

یکی از مهم‌ترین راه‌کارها به منظور از بین بردن کنه‌ها و پاک نمودن محیط از وجود آن‌ها، انجام سمپاشی به صورت حرفه‌ای است.

شرکت مادکو با بیش از ۱۰ سال سابقه درخشان در حوزه‌ی سمپاشی، آماده است تا سمپاشی را برای ادارات، سازمان‌ها، کارخانجات، مدارس، سالن‌های ورزشی، صنایع و دیگر اماکن انجام دهد. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با سمپاشی، پیشنهاد ما مراجعه به صفحه‌ی اختصاصی مادکو در این رابطه است.

نویسنده‌ی محتوا:

اسداله محمدخانی