پشه ها

پشه به گروهی از حشرات گفته می‌شود که در خانواده Culicidae قرار می‌گیرند. . پشه هاي آنوفل ، کولکس(پشه معمولی) و آئدس جزو خـانـواده کولیسیده میباشند. بیش از  2800گونه پشه در سراسر جهان وجود دارد. وزن یک پشه  2تا  2.5میلی گرم است. سرعت پرواز پشه ها  1.6 تا 2.4 کیلومتر در ساعت است. طول عمرپشه نر در حدود یک هفته و پشه ماده 7 تا 100روز میباشد. 

 مشکلات و دردسرهای پشه برای انسان

• پشه هاي نر و ماده براي تامین انرژي پرواز از شهد گلها و گیاهان تغذیه میکنند
• پشه هاي نر هیچگاه از خون تغذیه نمی کنند و نیش نمی زنند
• پشه هاي ماده براي تولید و نمو تخم هاي خود نیاز به پروتئین موجود در خون دارد
• همه گونه هاي پشه انسان را نمی گزند
• جنس ماده بیشتر گونه‌های پشه زندگی انگلی دارد و از راه خوردن خون جانوران دیگر از جمله پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و حتی برخی از ماهی‌ها تغذیه می‌کند
• برخی از آن‌ها بی‌مهرگان را نیز هدف قرار می‌دهند
• پشه ماده هنگام مکیدن خون از طریق بزاق خود یک ماده ضد انعقاد کننده خون ترشح می کند تا خون حین مکیدن لخته نگردد
• پروتئین بزاق پشه موجب تحریک سیستم ایمنی بدن میگردد. خارش، تورم و قرمزي محل گزش به همین خاطر پدید می آید.
• خونی که از این راه از دست می‌رود، ناچیزتر از آن است که اهمیتی داشته باشد؛ اما خارش تحریکی محل گزش می‌تواند یک عامل آزاردهنده جدی باشد
• پشه ماده در هر بار گزش  5 میکرو لیتر خون می مکد (مساوي 5 میلی گرم)
• پشه ماده در هر بار گزش بیش از  2برابر وزن خود خون می مکد
• فعالیت پشه ها در دماي  26درجه سانتی گراد به حداکثر خود رسیده و پشه ها در دماي پایین تر از  10درجه سانتی گراد غیرفعال میگردند
• پشه ها در آب و هوا و مناطق گرمسیر در تمام طول سال فعال میباشند
• جمعیت پشه ها در طول مناطق ساحلی دریاچه ها و رودخانه ها بیش از نقاط دیگر است
• پشه ها ناقلین بیماریهاي مالاریا (توسط پشه آنوفل)، تب زرد ، تب هموراژیک دنگ، ورم مغزي(آنسفالیت) و تب نیل غربی (وست نایل)میباشند.
• مهم‌تر از آن برخی از گونه‌های پشه به عنوان ناقل بیماری‌های گوناگون عمل می‌کنند و عامل بیماری را از یک میزبان به یک میزبان دیگر منتقل می‌کنند.

•  تمام پشه ها به آب نیاز دارند تا چرخه زندگی آنها تکمیل گردد

• چرخه زندگی پشه ها داراي دگردیسی کامل بوده و شامل چهار مرحله: تخم ، لارو، شفیره و پشه بالغ میباشد

• این چرخه بسته به درجه حرارت محیط در مناطق معتدل ظرف  10تا 30روز کامل میگردد

•  

  پشه هاي ماده درهر بار تخم گذاري 100 تا 400 تخم می گذارند و یک پشه ماده قادر است پیش از آنکه بمیرد 1000 تا  3000 تخم بگذارد.

• پشه ماده در چند مرحله تخمریزي فقط یکبار با پشه نر جفت گیري میکند. یعنی پس اینکه یک بار تخم گذاري کرد دیگر نیاز ندارد با پشه نر جفت گیري کند و تنها به یک وعده خون دیگر نیاز دارد تا مجددا تخم گذاري کند

• پشه ماده هر  3روز در میان میتواند خونخواري و تخم ریزي کند

• شعاع پرواز آنها از محل پرورش 4 تا 5 کیلومتر است

• پشه ماده تخم خود را معمولا روي سطح آب راکد میگذارد. اما ممکن است روي گل و لاي و یا هر چیزي که در مسیر آب باشد تخم ریزي کند.

• اندازه هر تخم نیم میلی متر است. تخم ها  2-3 روز طول میکشد تا به لارو تبدیل گردند

• پشه ها در طی روز در محل هاي خنک، تاریک، مرطوب و محفوظ به ویژه در میان پوشش گیاهی به استراحت می پردازند و در عصر و غروب آفتاب براي تغذیه خارج میشوند

• مهمترین جنس هاي خانواده کولیسیده کولکس ، آنوفل ، آادس و مانسونیا می باشد که از نظر انتقال بیماري در انسان مهمتر از بقیه بندپایان محسوب می شوند و گونه هاي فراوانی از آنها در ایران وجود دارند

• مهمترین بیماري منتقله توسط آنها مالاریا است

محل زندگی پشه

هر مکان و یا شیئی که آب را در خود نگه دارد و باعث تجمع آب گردد، محل مناسبی براي تخم ریزي پشه هاست. لوله‌های فاضلاب خانگی، منبع‌های آب، بشکه‌های آب، گلدان‌های مرطوب، ناودان‌ها، حوضچه‌ها و استخرها، آب انبار و حتی کود حیوانی برای پشه ها مطلوب است. محل هاي تخم ریزي پشه ها میتواند: جوي آب، گلدانها، زیرگلدانها، حفره درختان، سینی زیر کولر،جعبه کارتن، کف شور و چاهک ها، فلاش تانک توالت، سیفون گلویی زیر دستشویی، قوطی کنسرو، بشکه، حوضچه،استخر، گودالها، باتلاق ها، آب انبارها، تایرهاي مستعمل، ناودان ها و غیره باشد. پشه ها فصل زمستان‌ هم در جاهای نمناک و کمی گرم زندگی خود را سپری می‌کنند. پشه هاي ماده قادرند در فصول سرد سال به خواب زمستانی فرو روند.

راز پیدا کردن انسان توسط پشه‌های خونخوار

• پشه ماده از طریق حس گرهاي بویایی، حس بینایی و گیرنده هاي گرمایی هدف خود را شناسایی میکند
• گیرنده هاي گرمایی پشه پرتوهاي مادون قرمز ساطع شده از اجسام گرم را حس میکنند
• حدود 85 درصد جذابیت برخی انسانها براي پشه ها به عوامل ژنتیک مربوط میشود
• وجود برخی از مواد شیمیایی و ترکیبات روي سطح پوست موجب جذب پشه ها میشود که بعضی از افراد مقدار بیشتري از این ترکیبات روي پوست بدنشان دارند
• در حدود 100 ترکیب فرار از بازدم و 400 ترکیب شیمیایی از پوست انسان متصاعد میشود که پشه ها قادر به شناسایی آنها هستند. مهمترین این مواد دي اکسید کربن بازدم و اسید لاکتیک عرق میباشند. بنابراین پس از فعالیت بدنی که تولید این مواد افزایش می یابند شناسایی شما براي پشه ها آسانتر میگردد
• هرچه افراد از نظر جثه بزرگتر باشند، دي اکسید کربن بیشتري تولید میکنند، به همین علت پشه ها بیشتر بزرگسالان را نسبت به کودکان نیش میزنند
• زنان باردار نیز بیش از حد معمول دي اکسید کربن تولید میکنند و بیشتر مورد حمله پشه ها قرار می گیرند
• مصرف غذاهاي غنی از پتاسیم(مثل موز) و نمک نیز تولید اسید لاکتیک را افزایش میدهد. اسید اوریک، فنول و آمونیاك نیز در رده هاي بعدي قرار دارند
• هنگام خواب غلظت دي اکسید کربن در اطراف بدن افزایش می یابد و پشه ها آسانتر میزبان را ردیابی خواهند کرد
• رطوبت، رنگ و تحرك نیز در جلب پشه ها تاثیر گذار است. پشه ماده قادر است از فاصله  30متري بو میزبان را حس کند
• پشه، عبور جریان خون در رگ های بدن شما را از فاصله 9 متری تشخیص می‌دهد.

پیشگیری از گزش پشه

به منظور پیشگیری از گزیده شدن توسط پشه، می‌بایست این نکته‌ها را رعایت نمود:
– پشه‌ها رنگ‌ها را تشخیص می‌دهند.
– آن‌ها به سمت رنگ‌های سیاه، قرمز تیره و آبی تیره بیشتر جلب می‌شوند و در مقابل، کمتر به سمت رنگ‌های سفید، زرد و سبز روشن جذب می‌شوند.
– مالیدن آب لیمو روی پوست، استفاده از اسپری حشره‌کش، نصب توری درب و پنجره، پماد و کرم مخصوص فراری دهنده پشه از پوست بدن، ریختن نفت هر چند وقت یک بار در لوله‌های فاضلاب و دستشویی منزل از ورود و گزش پشه جلوگیری می‌کند.
– هنگام مواجهه با پشه عصبانی نشوید و از تکان خوردن و حرکت کردن بیش از حد خودداری کنید.
– خشم شما سبب افزایش حرارت بدن شده و در نتیجه پشه‌ها بیشتر به سمت شما جذب می‌شوند.

مبارزه با پشه در خانه

– نصب توری بر روی پنجره‌ها از ضروریات است.
– پشه‌ها نقاطی را دوست دارند که هوای آن ساکن و بی حرکت باشد.
– بنابراین در منزل باید پنجره‌هایی را که روبروی هم قرار دارند باز بگذاریم تا هوا به خوبی در داخل خانه جریان پیدا کند.
– از جمع شدن آب راکد در خانه جلوگیری کنید.
– مثلا ظرف آب پرندگان را مرتبا عوض کنید و در صورت علاقه به گل و گیاه مراقبت باشید تا در زیر گلدانی‌ها آب جمع نشود.
– اگر از اجاق کباب پزی استفاده می‌کنید، کمی گیاه رزماری روی زغال‌ها بریزید تا پشه‌ها را دور کند.
– یک قسمت عصاره‌ی سیر را با پنج قسمت آب مخلوط کرده و در یک بطری کوچک بریزید.
– یک نوار کتانی را در این محلول خیس نمایید و در جاهایی مثل پاسیو آویزان کنید.
– این ترکیب به عنوان یک دورکننده طبیعی حشرات عمل می‌کند.
– در اطراف خانه، گل همیشه بهار بکارید. گل همیشه بهار بویی دارد که حشرات آن را دوست ندارند.
– بر روی دریچه‌ی کولر می‌توان از توری‌های فلزی که با قاب چوبی ساخته شده‌اند و یا از توری‌های پارچه‌ای استفاده کرد.
– اگر برای چند روز به مسافرت می‌روید و در مجاری فاضلاب آبی ریخته نمی‌شود، یک استکان نفت یا گازوئیل را در چاه آشپزخانه، حمام و توالت بریزید.
– لایه روغنی ایجاد شده در اثر ریختن نفت یا گازوئیل بر روی سطح آب، مانع از تنفس لارو پشه می‌شود.
– اگر قرار است به مدت بیش از دو هفته از کولر استفاده نشود، بایستی آب راکد کف کولر تخلیه شود.
– برای مبارزه با پشه‌های موجود در ساختمان می‌توان از سموم حشره کش متداول که به شکل اسپری در بازار موجود است، استفاده کرد.
– قبل از ترک منزل، حشره کش را در فضای اتاق اسپری نمایید.
– با بسته بودن پنجره‌ها، پشه‌ها چند ساعت با حشره کش در تماس قرار می‌گیرند.
– بعد از ورود به منزل، پنجره‌ها را کاملا باز کنید تا هوای اتاق عوض شود.
– دهانه‌ی لوله‌ی چدنی مربوط به هواکش فاضلاب بایستی توسط پارچه توری بسته شود تا نتوانند به داخل خانه راه پیدا کنند.

شرکت مادکو با بیش از 10 سال سابقه در امر سمپاشی آماده است تا جهت خلاص شدن از شر پشه و مشکلات ناشی از آن، خدمات سمپاشی را برای ادارات، مدارس، منازل، سالن‌های ورزشی، کارخانجات، صنایع، سازمان‌ها و دیگر اماکن انجام دهد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با سمپاشی، پیشنهاد ما این است که به صفحه‌ی اختصاصی سمپاشي و دفع آفات  مادکو در این رابطه مراجعه فرمایید.

نویسندگان محتوا:

اسداله محمدخانی

محمدرضا زهره وند