مديريت بحران
آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری و شرایط بحرانی
هدف از تدوین این محتوا اين است كه مخاطبين عزيز علي الخصوص كاركنان HSE صنايع ، با الزامات اساسی و چارچوب کلی پیاده سازی طرح مدیریت اضطراری در صنعت خود آشنا يي داشته باشند و نهايتا به اهداف ذيل نايل گردند :
- حصول اطمینان از دستیابی به سطح بالایی از ایمنی
- پیشگیری از بروز وضعیتهای اضطراری با انجام برنامه ریزی مناسب و تدوین برنامه های کنترلی و پیشگیرانه ( نظیر شناسایی و کنترل خطرات، آموزش پرسنل و …)
- بالا بردن اثر بخشی واکنش در شرایط اضطراری
- استاندارد سازی رویه های انجام کار
- به حداقل رساندن سطح خطاهای انسانی
- ایجاد، اجرا، حفظ، سازماندهی و بهبود مداوم یک فرآیند جهت شناسایی شرایط اضطراری
- سازماندهی امکانات شرکت، ارتقاء سطح آمادگی و واکنش به موقع افراد برای اقدام مناسب در وضعیت های اضطراری و بحرانی
- آمادگی، پیشگیری، مقابله و کاهش آثار و پیامدهای جانی، مالی و زیست محیطی حوادث در حین و بعد از وقوع شرایط اضطراری یا بحرانی
اجراي صحيح و اصولي اقدامات فوق منجر مي شود به :
- جلوگیری از آسیب کارکنان به عنوان سرمایه اصلی شرکت ها و مجموعه هاي كاري
- کاهش خسارتهای وارده به اموال و حفاظت مستمر از آنها
- کاهش خسارتهای زیست محیطی
- کاهش وقفه در تولید
- جلوگیری از گسترش وضعیت های اضطراری به جامعه و آسیب به افراد و اموال عمومی
- تقویت اعتماد اعتبار عمومی شرکت
- بازیابی سریع پس از بروز وضعیت های اضطراری
شايان ذكر است كه این محتوا برای استفاده کلیه کارکنان و تمامی واحد های فعال در صنايع (کارفرمایان، پیمانکاران و سایر ذینفعان) با رویکردی پیشگیرانه تدوین شده و قابل استفاده مي باشد .
تعاريف، اختصارات و مفاهيم تخصصي :
| ردیف | عنوان | تعریف |
| 1 | وضعیت اضطراری
| هرگونه آشفتگي، انحراف يا توقف در فعاليتها و برنامه هاي روتين سازمان که در اثر رخدادهای طبیعی، خطایی انسانی و یا نقص دستگاه ها بطور ناگهانی ایجاد شده و پتانسيل آسیب به منابع انسانی، اموال و یا محیط زیست را به همراه داشته و جهت کاهش یا بر طرف کردن صدمات آن نياز به مقابله سریع و اقدامات فوری و فوق العاده میباشد. به نحوی که سازمان در مواجهه با آن وضعیت به تنهایی قادر به کنترل، بازگرداندن وضعیت در راستای استمرار تولید و خدمات رسانی به حالت قابل قبول را دارا باشد. |
| 2 | بحران
| شديد ترین حالت وضعیت اضطراري است. (حادثه يا زنجيرهاي از حوادث جدي و حاد که ابعاد آن همواره درحال گسترش مي باشد) و به صورت طبيعي يا انسان ساز به طور ناگهاني و فزآينده به وجود مي آيد و سختي و مشقتي را به سازمان تحميل مي نمايد که سازمان جهت رفع و بازگرداندان وضعیت در راستای استمرار تولید و خدمات رسانی نياز به اقدامات اساسي و فوق العاده با همکاری سایر سازمانها، شرکتها، مناطق معین و نهادهای برون سازمانی را دارد. |
| 3 | خدمات | عبارتند از كليه فعاليتهاي مرتبط با حفاري ،آزمايش و پيمايش چاهها، پشتیبانی، بازرگانی، تعمیرات و نگهداری، حمل و نقل، حراست و … |
| 4 | فرآيندها | سلسله وظايفي كه با استفاده از ماشين آلات، ابزار، روش ها ، مقررات و نيروي انساني ورودي ها را به خروجي ها تبديل مي كنند. |
| 5 | ریسک (Risk) | احتمال اینکه در طول مدت یک فعالیت، خطر موجود منجر به بروز یک حادثه با پیامدهای مشخص گردد. (امکان وقوع حادثه بر حسب احتمال وقوع و شدت آن) و یا تركيبی (تابعی) از احتمال وقوع يک رخداد يا مواجهه هاي خطرناک و شدت آسيب يا بيماري كه مي تواند ناشي از رخداد يا مواجه (ها) باشد. |
| 6 | ریسک قابل قبول | ریسکی که میزان آن تا حد قابل قبول کاهش یافته باشد. |
| 7 | محل كار | هر مكان فيزيكي كه در آن فعاليت هاي مرتبط با كار تحت كنترل سازمان انجام ميشود. |
| 8 | حد قابل قبول خطرات براي سازمان | ALARP: را مي توان پائین ترین حد کاهش ریسک که بطور معقول عملی است تعريف كرد. ALARP بدین معنی است که بهترین کاری که در شرایط فعلی می توان انجام داد، باید انجام شود. ALARP: ( As Low As Reasonably Practicable ) مطابق اصل ALARP الزام است ميزان ريسك در هر سيستم تا حدي كاهش يابد كه از لحاظ هزينه اي منطقي باشد. |
| 9 | بيماري | بیماري نيز شرايط جسماني يا رواني زيان آور قابل تشخيص، ناشي از فعاليتهاي كاري يا تشديد شده از آن يا شرايط مرتبط با كار مي باشد. |
| 10 | آمادگی | مجموعه اقداماتی است که توانائی کارکنان و مسئولان را در انجام مراحل مختلف شرایط اضطراری یا بحرانی،افزایش میدهد. |
| 11 | مواد خطرناك | مواد قابل انفجار، قابل اشتعال، موادسمي، مواد راديو اكتيو؛ سوزاننده، خورنده و … |
| 12 | گروهاي واكنش اضطراري (خارج سازمان) | نزديكترين شركت و يا سازمان و همچنين نزديكترين ايستگاه آتش نشاني، مركز فوريت هاي پزشكي و حوزه نيروي انتظامي در محدوده استقرار سازمان جهت تأمين خدمات امداد و نجات در وضعيت هاي اضطراري و بحراني، گروه ها و مراكز نجات بيروني را تشكيل مي دهند. |
| 13 | شرايط اضطراري جزئي (Minor) | به رخدادي اشاره مي كند كه به صورت جزئي پيش آمده باشد مانند جراحت يك نفر و يا واژگوني يك تانكر سوخت در منطقه |
| 14 | شرايط اضطراري كلي (Major) | به رخدادي اطلاق مي گردد كه به صورت عمده پيش آمده باشد مانند جراحت و يا مرگ چند نفر و یا فوران غير قابل كنترل دكل |
| 15 | مانور (Maneuver) | اجرا در آوردن برنامه مقابله با شرایط اضطراری در یک حادثه فرضی است که به وسیل آن میخواهیم توانا ییهای خود را در عمل بسنجیم و انتظارات واقعگرایانه از فعالیت های خود در زمینه برنامه ریزی، سازماندهی، مسئولیت پذیری و توانمند سازی داشته باشیم. با برگزاری مانور آمادگی عملیاتی شرکت در به حداقل رساندن صدمات جانی، خسارت های مالی و زیانهای زیست محیطی محک زده میشود. |
| 16 | سناریوی حادثه (Accident scenario) | برنامهای از پیش تعیین شده است که در آن اتفاق اولیه، محدوده گسترش، پیامدها و نیز اقدامات لازم برای مقابله با یک حادثه فرضی تعیین میشود. |
| 17 | خطر (HAZARD ) | یک شرایط فیزیکی یا نشت یک ماده خطرناک که ناشی از شکست اجزاست و نتیجه آن جراحت یا مرگ و میر, خسارت [به تجهیزات] یا از دست دادن [دارایی ها] یا اثرات مخرب زیست محیطی است. |
| 18 | حادثه (Accident ) | اتفاقی که در آن خسارت به دارایی، از دست دادن یا از بین رفتن مواد، اثرات مخرب زیست محیطی، جراحت یا مرگ افراد رخ دهد. |
| 19 | رویداد (Incident ) | یک اتفاق غیر معمول و ناخواسته که منجر می شود یا میتواند منجر شود به؛جراحت جدی به افراد، خسارت مهم به دارایی ها،اثرات مخرب زیست محیطی و توقف عمده در عملیات |
| 20 | ارزیابی ریسک Assessment) ( Risk | به مجموع دو فرآیند برآورد نمودن میزان ریسک (آنالیز ریسک) و تصمیم گیری در خصوص قابل تحمل بودن آن (ارزشیابی ریسک)، ارزیابی ریسک گفته می شود. |
| 21 | محل های امن ( Muster Point ) | محل یا محل هائيکه در صورت اعلام وضعيت اضطراری کليه کارکنان یا سایر افراد در محل/ طرفهای ذینفع ، فراخوانده شده، در آن محل تجمع یافته تا اقدامات لازم در موارد ویژه انجام پذیرد. |
| 22 | انتقال (Evacuation ) | جابجایي طرح ریزی شده و قابل کنترل افراد از منطقه اضطراری |
| 23 | فرار Escape)) | عزیمت غير قابل کنترل افراد از منطقه اضطراری |
| 24 | نجات (Rescue ) | جابجا کردن افراد از محل خطرناک به یک محل امن |
| 25 | مواد خطرناک | مواد قابل انفجار، قابل اشتعال، مواد سمی ، رادیو اکتیو ، سوزاننده ، خورنده وآلاینده های بیولوژیک. |
| 26 | کمیته بحران | کمیته ای متشکل از افراد مستقر در کمیته که توانایی لازم برای واکنش های سریع را داشته باشند، شامل معاون عملیات، مدیر HSE، مدیر منابع انسانی، مدیر حراست، مدیر طرح و برنامه ، مدیر واحد های عملیاتی، مدیر پشتیبانی و یا نمایندگان ها در نواحی عملیاتی |
| 27 | مکانهای امن هنگام وقوع زلزله در ادارات ستادی و ساختمانهای مرکزی | عبارتند از، کنار ستونها، داخل راهرو های باریک، مكان هاي رو باز، و مثلث هاي نجات ( نقاطي كه با ريزش آوار به صورت مثلث باقي مي مانند ) |
| 28 | مکانهای نا امن هنگام وقوع زلزله در ادارات ستادی و ساختمانهای مرکزی | عبارتند از کنار کمدهای شیشه ای و قفسه ها، کنار پنجره های بلند، دیوارهای شیشه ای، داخل آسانسور، داخل آبدارخانه، زیر سقفهای وسیع |
| 29 | طرح مقابله با شرایط اضطراري ( ERP ) | عبارتست از اقداماتي كه براي مقابله با رخدادهاي احتمالي طرح ريزي شده است. |
| 30 | طرح مديريت بحران ( CMP ) | سيستمي شامل برنامه ريزي و دستورالعملهاي لازم كه سازمان را قادر مي سازد در موقع بروز بحران بتواند با آن مقابله نموده و شرايط را به حالت عادي برگرداند. |
| 31 | امداد و نجات (Relief & Rescue) | عمليات امداد و نجات به عنوان بخش عمده مرحله مقابله شامل جستجو، نجات، ارائه كمك هاي اوليه، انتقال مجروحان تا نزديكترين و اولين مركز درماني، تغذيه اضطراري، تأمين سر پناه اضطراري، تخليه افراد، تأمين امكانات اوليه، دريافت و توزيع كمك ها مي باشد. |
| 32 | شرایط اضطراری در محيط کار | شرایط اضطراري در محيط کار وضعيت پيش بينی نشده اي است که کارکنان، مشتریان یا عموم مردم را تهدید کرده، عمليات شما را مختل یا متوقف نموده و یا سبب آسیب هاي فيزیكی یا محيط زیستی می شود. |
| 33 | پذیرش ریسک ( Risk Acceptance) | تصمیم گیری آگاهانه برای پذیرش پیامدها و احتمال یک ریسک را پذیرش ریسک گویند. |
| 34 | نتيجه و پيامد (Consequence) | منظور از نتيجه و پيامد، عواقبي است كه بر اثر بروز يک حادثه و يا وجود عامل زيان آور در محيط كار ايجاد میشود. |
| 35 | علت (Cause) | عامل ايجاد كننده انحراف |
| 36 | شكست (Failure) | نتيجه ناخواسته ناشي از انحراف (تخريب و يا از رده خارج شدن كلي) |
| 37 | حالت شكست (Failure Mode) | شيوه و اسلوب وقوع يك شكست |
| 38 | ایمنی ((Safety | ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر |
| 39 | ارزیابی ریسک ( Risk Assessment ) | به مجموع دو فرآیند برآورد نمودن میزان ریسک (آنالیزریسک) و تصمیم گیری در خصوص قابل تحمل بودن آن (ارزشیابی ریسک)، ارزیابی ریسک گفته می شود. |
| 40 | مخاطره (Danger) | كلمه Danger گویای قرار گرفتن در معرض یك خطر (Hazard) است، به این ترتیب ایمنی متضاد Danger است و در صدد حذف خطرات بالفعل موجود در محیط كار میباشد. |
| 41 | شبه حادثه (Near Miss) | رویدادهایی هستند که هرچند می توانند باعث صدمه یا جراحت شوند ولی به موارد فوق منجر نشده و به اصطلاح به خیر می گذرند. |
مدل مدیریت بحران یا شرایط اضطراری:
انواع موانع کنترلي خطرات كدامند ؟
- سیستم کنترلی :
در سیستم کنترلی خطرات به روشهای مختلف،کنترل تا از تبدیل شدن آنها به حادثه یا رویداد جلوگیری گردد.
- سیستم دفاعی:
سیستمهای دفاعی برای کاهش شدت اثرات حادثه طراحی میشوند، آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری یکی از سیستمهای دفاعی برای کنترل شدت حوادث به شمار میروند.
*** نقص در سیستمهای کنترلی میتواند باعث حادثه و نقص در سیستم دفاعی میتواند باعث تشدید حادثه و در نتیجه شرایط اضطراری گردد.*****
دسته بندی های مختلف “رویداد”(Incident) كدامند ؟
با توجه به تعریف رویداد (مبتنی بر راهنمای CCPS)، می توان “رویداد” را به سه دسته تقسیم کرد؛
- حادثه (Accident)
- شبه حادثه (Incident)
- توقف عملیاتی (Operational Interruption)
ماتریس مدیریت ریسک چيست ؟
کاهش ریسک به حداقل مقدار ممکن بر پایه عملکرد مستقل لایه هاي حفاظتی و عدم شکست هم زمان دو لایه مختلف حفاظتی ممکن میشود.
موفقیت در مدیریت ریسک وابسته به دو عامل اصلی تکنیکهاي سازمانی و تکنولوژي پایه اي سیستم هاي ایمنی است.
تکنیکهاي سازمانی که سبب پیشگیري یا کاهش اثر حوادث میشود شامل دستورالعملها، آموزش نیروهاي عملیاتی، نگهداري سیستم ها، مدیریت تغییر و فاکتورهاي انسانی دیگر است.
ارزیابی ریسک باید در برگیرنده چه مواردي باشد ؟
- اثرات بر انسان (People)
- اثرات بر سرمایه (Assets)
- اثرات بر محیط زیست (Environment)
- اثرات بر اعتبار و آبروی سازمان (Reputation)
اصول اساسی درکنترل ریسک كدامند ؟
- حذف یا جایگزینی ( از بین بردن ریسک در منبع )
- تغییر روش و الگوی کار
- کاهش زمان تماس
- کنترل های فنی و مهندسی : کنترل ریسک در منبع ، جداسازی تجهیزات ، عایق کاری، تهویه
- نظم و انضباط کارگاهی
- سیستم های کاریارایه دستورالعمل های مناسب به کارگران
- آموزش و آگاهی
- لوازم حفاظت فردی
- پایش و نظارت
- تطبیق فعالیت و نوع کار با شخص انجام دهنده کار
- فراهم نمودن آسایش و رفاه
سطوح شرایط اضطراری كدامند ؟
- شرایط اضطراي سطح 1:
به وضعيتي اطلاق مي شود كه از پتانسيل آسيب رساني به واحدهاي همجوار برخوردار نبوده و بتوان با امکانات تحت اختيار نسبت به مقابله و مهار آن اقدام نمود. ( ایمنی محل تهدید نشده و هیچگونه آسیب جدی به افراد وارد نمیگردد. این وضعیت بدون درخواست کمک از خارج از شرکت، توسط کارکنان قابل رسیدگی است. برای مثال امدادهای پزشکی به افراد مجروح و ناخوش، یک حریق کوچک و یا نشت جزئی که ممکن است تنها توجه ناچیزی را به خود معطوف نماید.
- شرایط اضطراري سطح2:
به وضعيتي اطلاق مي گردد كه از پتانسيل آسيب رساني به ساير واحدها برخوردار بوده و امکان تاثيرگذاري بر تداوم فعاليتهاي جاري سازمان را دارد و احتمالا براي مقابله و مهار آن نياز به پشتيباني از ساير منابع باشد. (ممکن است نیاز به کمک از خارک سازمان باشد. در ضمن مناطق فراتر از تأسیسات مربوطه تهدید نمیشوند مانند آسیب های چندگانه افراد، مرگ یک نفر، یک حریق عمده و یا یک انفجار ناچیز.)
- شرایط اضطراري سطح 3:
به وضعيتي اطلاق مي گردد كه دامنه آن مي تواند از محدوده شرکت فراتر رفته و فعاليتهاي جاري را مختل نموده و براي مقابله و مهار آن به پشتيباني ساير منابع نياز مي باشد.( تأسیسات مورد نظر را تحت تأثیر جدی قرار داده و این احتمال نیز میرود که خطر به مناطقی فراتر از آن تأسیسات گسترش یافته و یا اینکه سبب آسیب های چندگانه افراد و یا مرگ آنها گردد و لذا نیاز به کمک از منابع خارک از آن محل میباشد.)
سطوح بحران كدامند ؟
- سطح 1: محلي
- سطح 2: منطقه اي
- سطح 3: ملي
- سطح 4: بين المللي
- بحران محلی سطح 1 :
بحراني است كه از نظر منطقه عملياتي حاد تلقي مي شود و بايستي از تمامي امکانات شركتي موجود در داخل و خارج از منطقه و امکانات شهري براي مقابله و كنترل آن استفاده نمود.
***** برابر با سطح 3 وضعيت اضطراري است.******
- بحران منطقه اي سطح 2 :
بحراني است كه از توان مقابله منطقه عملياتي و شركت هاي بهره برداري خارج شده و بايستي از منابع و امکانات موجود در شركت هاي تابعه و امکانات استاني براي مقابله با آن استفاده نمود.
- بحران ملی سطح 3 :
بحراني است كه ملي تلقي شده و بايستي از منابع موجود در وزارت نفت و امداد و نجات كشوري براي مقابله با آن استفاده نمود.
- بحران بین المللی سطح 4 :
سوانح و وضعیتهایی که اندازه آنها به حدی است چندین کشور همزمان با آن درگیر بوده و به منظور مهار حوادثی در این سطح نیاز به کمکهای بین المللی نیز احساس می شود.
نمونه اي از شرايط اضطراري محتمل در يك شركت :
مربوط به طبيعت (تحولات جوی ) | مربوط به طبیعت (زمین ) | خطرات بیولوژیکی | مربوط به تکنولوژی | مربوط به انسان |
قحطی / خشکسالي | زلزله | بیماریهای غیر منتظره مثل طاعون،وبا،آبله، کرونا | سقوط هواپيما | انفجار،آتش سوزی،ریزش مواد خطرناک، انتشار گاز های سمی و آتش سوزی عمدی |
رعد و برق | سونامي | انتشار میکروبها و باکتریهای سمی ( اپیدمی بیماری های مشترک بین انسان و حیوان ) | قطع جریان برق، گاز، آب و.. | حوادث حمل و نقل و ترافیک |
سرما/گرمای شدید | آتشفشان | هجوم حیوانات و حملات حشرات | حوادث رادیولوژیکي | آلودگیهای آب،هوا و خاک |
برف و تگرگ شدید | رانش زمين |
| حوادث مربوط به حمل و نقل | قطع سیستمهای ارتباطی عمومی و آلودگیهای ویروسی شبکه ها |
گرد باد | نشست زمین |
| برق گرفتگي | تخریب سدها و نیروگاهها و … |
طوفان |
|
| ریزش ساختمان | حمله دشمن |
آتش سوزی جنگل ها |
|
| آلوده شدن شدید هوا | بمباران |
شیوع بیماری های واگیر دار |
|
| فجایع اقتصادی | شورش |
حریق |
|
| حریق و انفجار | جنون / خشونت و درگيری |
سيل |
|
| آزاد شدن مواد سمي | دزدی و سرقت مسلحانه |
برف و یخبندان، تگرگ،بوران، بهمن |
|
| …….. | گروگانگيری/ تروریسم/ بمب گذاری/ جنگ |
انواع شرایط اضطراری در زمینه HSE:
انواع زمینه های بروز شرایط اضطراری در سه زمینه ایمني ، بهداشتي و زیست محیطي
- شرایط اضطراری ایمنی: مثل آتش سوزیها، حوادث شغلی و…
- شرایط اضطراری بهداشتی: مثل بیماریهای همه گیر و واگیر دار
- شرایط اضطراری زیست محیطی مثل رها شدن حجم زیادی از مواد سوختی در محیط و آبها
ساز و کار اجرایي و فرآیند انجام کار از سه فاز اصلي تشکيل شده است:
- فاز اول: اقدامات قبل از وقوع شرایط اضطراری (طرح ریزی و پيشگيری)
- فاز دوم: اقدامات حين وقوع شرایط اضطراری (طرح مقابله)
- فاز سوم: عمليات پس از وقوع شرایط اضطراری (طرح بازیابي)
فاز اول : اقدامات قبل از وقوع: ( طرح پیشگیری و آمادگی Preparedness /Prevention )
بخش عمده یک طرح مدیریت اضطراری، طرح پيشگيری ميباشد. در این فاز برای مقابله با شرایط اضطراری محتمل و پيشگيری از گسترش پيامدهای ناشي از حوادث، برنامه ریزی اجرایي صورت ميگيرد که به ترتیب ذیل میباشد:
1- اصول پیشگیري:
اصول پیشگیري حوادث فرآیندي به شرح زیر است:
- شناسایی مخاطرات فرآیندي:
مخاطرات فرآیندي شامل مخاطرات فیزیکی و شیمیایی، واکنش هاي ناخواسته و عدم سازگاري سیستم ها با یکدیگر می باشد.
- طراحی ذاتاً ایمن:
روشهاي طراحی ذاتا ایمن شامل جایگزینی یا تضعیف اثر مواد خطرناك،کاهش حجم محتویات خطرناك قابل تخلیه و در مواقعی حذف یا کاهش ظرفیت مخازن ذخیره مواد خطرناك، ساز و کار ایمن جابجایی تجهیزات و ادوات و …. در طراحی فرآیند است.
- اصلاحات در فرآیند:
این اصلاحات شامل:
- واکنشهاي پیوسته یا گسسته
- استراتژي سیستم کنترل
2- اصول کاهش اثر حوادث:
کاهش اثر حوادث به مفهوم نحوه مواجهه با مخاطرات پس از انتشار اولیه به منظور کنترل آن و کاهش پیامدها است.
- جانمایی صحیح تجهیزات و ادوات
- رعایت فواصل مناسب منابع محتوي مواد خطرناك و مناطق حساس
- جانمایی صحیح واحدها در محل فعالیت
- رعایت فاصله مناسب بین واحدها براي جلوگیري از پخش شدن خطرات و اثر حوادثی از قبیل آتش و انفجار
- کاهش اثر آزاد سازي مواد شیمیایی
حذف علل آزاد سازي ناگهانی مواد شیمیایی، به دلایلی مانند:
- سرریز شدن مخزن
- شکست خط لوله
- بازماندن شیر تخلیه
کاهش پیامد آن با استفاده از:
- تجارب موجود
- روشهاي شناسایی مخاطرات
- کدهاي مرجع ایمنی
- کاهش اثر آتش و انفجار
- حذف علل وقوع آتش و انفجار و کاهش اثر پیامدهاي ناشی از آن
سوالات قابل طرح در مراحل شناسایي و طرح ریزی شرایط اضطراری كدامند ؟
- در کجا و کی ممکن است شرایط اضطراری رخ دهد ؟
- چه کسانی ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند ؟
- در صورت رخ دادن چه تاثیراتی ایجاد خواهد شد و شدت آن تا چه حدی است ؟
- چه محلهایی ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند ؟
- چه مقدار خسارت ممکن است به بار آید ؟
- برای مقابله با شرایط اضطراری چه باید کرد ؟
- چه تجهیزات و منابعی لازم است ؟
تهیه چارت ارزیابي آسیب پذیری:
تهیه چارت ارزیابی آسیب پذیری در مراحل شناسایی و قبل از طرح ریزی شرایط اضطراری میبایست انجام گیرد.
برای تهیه این چارت چندین عامل باید مورد بررسی قرار گیرد:
- احتمال وقوع : احتمال وقوع شرایط اضطراری در این مرحله باید دسته بندی گردد .هرچند پیش بینی احتمال وقوع شرایط اضطراری به طور دقیق امکان پذیر نیست ولی با بررسی خطرات و حوادث و شرایط موجود میتوان تا حدی این موضوع را پیش بینی کرد .
- اثرات بالقوه انساني: آسیبها بر انسان ممکن است از مرگ چند نفر تا آسیبهای جزئی تقسیم بندی گردند.
- پتانسیل اثر بر دارایي ها :میتوان این اثرات را بر اساس مبلغ خسارات وارده تعیین کرد.
- اثر بر سازمان: از دست دادن سهم بازار، جریمه ها، هزینه های قانونی، قطع همکاریها، قطع تولید، شکایات و…
- ارزیابي منابع داخلي و خارجي: منابع و قابلیت پاسخگویی در شرایط اضطراری باید بررسی تا مشخص گردد که منابع و امکانات شرکت برای مقابله با شرایط اضطراری در چه وضعیتی بوده و آیا کافی هست یا نه ؟
سطح بندی سطوح شرایط اضطراری چگونه است ؟
- رویداد غیراساسی ( سطح 1 )
- رویداد اساسی ( سطح 2 )
- رویداد بسیار مهم ( سطح 3 )
مراحل انتخاب رویدادها براي طرحريزي واكنش اضطراري ( ERP ) چيست ؟
به ترتیب اهمیت :
- حذف رویدادهاي غیر اساسی که نیازي به اعزام تیم ERP ندارند.
- ادغام رویدادهاي اضافی یا بسیار مشابه که ترکیب مواد، محتوي مواد، نرخ رهایش و محل رهایش مشابه دارند و عملیات ERP آنها نیز مشابه است.
- انتخاب یک رویداد بدترین حالت محتمل با بیشترین پیامد و یک رویداد با بیشترین احتمال وقوع به عنوان نماینده هر گروه از رویدادها
طرحها و برنامه هاي کنترلي
پس از طبقه بندی خطرات مختلف باید به منظور مقابله با هر یک از ریسک ها روش مناسب جهت واکنش در شرایط اضطراری تدوین شود. در این مرحله با به کارگیری تکنیکهای مهندسی ایمنی، طرح مناسب برای مقابله با وضعیتهای اضطراری، با توجه منابع شرکت تدوین شده است .
از جمله طرحهایی که بسته به مخاطرات شناسایی شده در سطح يك شرکت نفتي فعال در زمينه حفاري وجود دارد موارد ذیل میباشد:
- طرح امداد و نجات و انجام کمکهای اولیه
- طرح واکنش اضطراری در زمان نشت گاز H2S
- طرح واکنش اضطراری در رویدادهای طبیعی
- طرح امدادرسانی با افراد آسیب دیده ( کار در ارتفاع و برق گرفتگی
- برنامه ایمنی و حفاظت در برابر حریق
- جاری شدن آلاینده های زیست محیطی
- فوران چاه
چگونگی آمادگی کارکنان و مسئولان در مراحل مختلف شرایط اضطراری ؟
- جمع آوری اطلاعات، پژوهش، برنامه ریزی
- ایجاد ساختار مدیریت شرایط اضطراری یا بحران
- آموزش،تامین منابع
- مانور و عملیات فرضی
نقش رویکرد مبتنی بر سناریو در طرح مدیریت شرایط اضطراري:
سناريوي پايه:
سناريوي پايه همانگونه كه از نام آن بر ميآيد پايهاي است براي برنامه ريزي با “رويكرد تمام مخاطرات و تمام جنبه هاي سلامت و محیط زیست”. بدليل وجود مخاطرات متعدد و پيامدهاي متنوع، اين نوع سناريو به هر تيم برنامه ريزي، بخصوص در سطوح محلي انعطاف پذيري لازم را جهت تطبيق سناريو با شرايط خود ميدهد.
معيار ورود موضوعات در سناريوي پايه ارائه حداقل مطالبي است كه منجر به آغاز كاركردهاي مهم مرحله پاسخ گردد. ساختار كلي اين سناريو شامل:
- توصيف منطقه فرضي
- توصيف مخاطرات
- توصيف كلي آسيبهاي وارده ميباشد.
يك نمونه سناريو واكنش در شرايط اضطراري در يك شركت نفتي :
عملیات امداد و نجات در زمان نشت گاز H2S در یکی از دکل های حفاری شرکت :
در ساعت …… بعدالظهر روز …….. در عملیات لوله بالا، ناگهان آژیر خطر نصب شده در اتاق رئیس دستگاه و آژیر واحد نمودار گیری(mud login ) به صدا در میاید و مقدار ppm45 گاز H2S کنار سلر قرائت میگردید. در همین هنگام رادیومن رئیس دستگاه مراتب را بوسیله تلفن به حفار، رئیس دستگاه، ناظر عملیات و کارشناس HSE اطلاع می دهد. با توجه به( دستورالعمل انواع بوق) حفار دو بوق ممتد به مدت 20 ثانیه را به صدا درمی آورد. کلیه پرسنل حاظر در محوطه سایت با شنیدن صدای بوق متوجه نشت گاز H2S در محیط شده و کلیه کارهای پرخطر را در حالت ایمن متوقف نموده و پس از پوشیدن ماسک فرار عمود بر جهت وزش باد در محل تجمع جمع می شوند.
برخی از انواع مانور عبارت اند از مانور مقابله با:
- انفجار و آتش سوزی
- نشر گازهای سمی
- نقص یا شکست در فرآیندها
- سیل
- طوفان شدید
- زلزله
اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع شرايط اضطراري و بحراني كدامند :
- تدوین خط مشی و راهبردهای سالانه
- وجود قوانین، دستورالعمل ها و مقررات در زمینه اجرا
- جمع آوری اطلاعات در برنامه های پیشگیری
- سیستم بازرسی موثر بهداشتی
- همکاری بین مدیران و کارکنان در اجرای روش ها
- فراهم کردن خدمات ایمنی، بهداشتی
- برنامه ریزی، سازماندهی و هدایت اجرایی برنامه های کنترلی ( ایمنی، بهداشتی و محیط زیستی )
- تجزیه و تحلیل اطلاعات
- آموزش بهداشت همگانی و عمومی
- اطلاع رسانی به پرسنل و کارکنان
- ارایه آموزش های تخصصی
- مکاتبه و هماهنگی با مراکز امدادی، درمانی و بهداشتی
- تهیه و پشتیبانی امکانات مورد نیاز
- بررسی و نظارت بر وضعیت بهداشتی دکلها ،خدمات فنی حفاری و پایگاه های پشتیبانی
- بررسی و نظارت مستمر بر وضعیت آب و مواد غذایی اردوگاهی
- استعلام بیماریهای شایع از مرکز بهداشت منطقه
- در نظر گرفتن محل مناسب برای قرنطینه ی افراد مبتلا به بیماری های مسری
- ایجاد کميته اضطراري/ ستاد بحران
- شناسایی وضعيت هاي اضطراري محتمل
- تجهيز مرکز کنترل اضطراري
- تدوین دستورالعمل هاي آمادگی و واکنش اضطراري
- تأمين زیرساخت هاي ارتباطی
- نيازسنجی، تهيه و نگهداري تجهيزات ایمنی
- بازدیدهاي ایمنی
- تحليل سناریو، برنامه ریزي و برگزاری مانورهای آموزشی
- نصب علائم و تابلوهای هشدار دهنده مرتبط با شرائط اضطراری
- مستند نمودن روشهای تخلیه کارکنان در وضعیت بحران
- تهیه نقشه و مشخص کردن نقاط مستعد بروز حادثه
- تعیین نمونه وظائف و مسئولیتهای افراد کلیدی
- برگزاری مانور و عملیات فرضی
- آزمایش ادواری سیستمهای هشدار دهنده
- تعیین نقاط امن و مسیر های خروج و تخلیه
- نحوه مقابله با آتش سوزی، انفجار و بحران
- ارزیابی متناوب صلاحیت کارکنان کمیته شرایط اضطراری و یا بحران
حفظ آمادگي كارگاهي جهت اقدام در واكنش اضطراري :
به منظور اجرای اثر بخش اقدامات این فاز همچنین لازم است سازمان آمادگی کارگاهی قبل از وقوع شرایط اضطراری را تهیه و به روز نماید:
- تهیه نقشه ( محل های فعالیت از قبیل واحد هاي ستادي، پایگاه های پشتیبان و پروژه ها با مشخص کردن نقاط ایمن و غیر ایمن
- حفاظت از مخازن، تانکرها و بشکه های حاوی مواد شیمیایی خطرناک
- نصب اتصالات ایمن جهت قطع و وصل تجهیزات و تابلوهای برق
- تهیه جعبه و کیف کمکهای اولیه و برانکارد
- بازبینی راههای خروج اضطراری
- تهیه وسایلی امدادی و مورد نیاز در شرایط اضطراری ( مانند پتو، چراغ قوه و … )
- اطمينان از آماده به كار بودن آمبولانس های شرکتی و استیجاری
- اطمينان از آماده به كار بودن خودروهاي آتش نشانی
- اطمينان از آماده به كار بودن تمام کپسول های اطفاء حریق در سطح سازمان
- تجهیز و بروز بودن بهداری های موجود در سازمان در صورت وجود
- نصب فرم تلفن های اضطراری داخلی و خارجی در هر یک از پروژه ها ، پایگاه های پشتیبانی و ستاد
- نصب کروکی مراکز امدادی و آتش نشانی در نقاط نزدیک به پایگاه های پشتیبانی و پروژه ها
مرکز کنترل اضطراری:
مرکز کنترل اضطراری معمولا درستاد مرکزی مستقر میباشد و به عنوان مکان اصلی رهبری و کنترل فعالیتهای طرح اضطراری در نظر گرفته مي شود .
هماهنگي و ارتباط با منابع خارجي:
به منظور اثر بخشی طرح مدیریت اضطراری به ویژه در شرایط اضطراری که وسعت بیشتری دارند لازم است هماهنگیهای لازم جهت ایجاد ارتباط فوری و مؤثری با منابع خارجی ذیل برقرار باشد
لازم به ذکر است مسوئلیت هماهنگی با مراکز خارج از سازمان به عهده مدير بحران مي باشد كه ايشان مي تواند اين اختيار را بسته به شرايط به شخص ديگري واگذار نمايد .
- نزدیک ترین مراکز آتش نشانی
- اورژانس و بیمارستان ها منطقه
- نیروی انتظامی
- فرمانداری/ بخشداری
- برق منطقه ای
- شرکت گاز منطقه ای
- هلال احمر
وظایف و مسئوليت های اعضای مرکزی تیم کمیته شرایط اضطراری چيست ؟
- هدایت و راهبری در وضعيت اضطراری
- جمع آوری داده های حاصل از وضعيت
- تجزیه و تحليل اطلاعات
- توسعه قوانين، راهبردها و راهکارها
- تصميم گيری به موقع
- ایجاد و تسهيل ارتباطات با واحد های درون سازماني و برون سازماني
- شناسایي نواحي بحران خيز و اضطرار آور
- با توجه به ميزان شدت مشخص نمودن سطح شرایط اضطراری
- اطلاعات مورد نياز کمیته بهداشت و درمان
- اطلاعات مربوط به سيستمها و تجهيزات پزشکي موجود
- طرحهای تخليه اضطراری
- شماره تلفنهای اضطراری داخل و خارج از ناحیه عملیاتی
- شرح وظایف عمومي و اختصاصي هر یک از کارکنان
- مسئوليت اجرایي در فازهای مختلف
- محل کار در شرایط عادی و موقعيت اجرایي
- تعداد افراد تحت سرپرستي
کنترل و هدایت ( Direction & Control ) :
یکی از اقدامات ضروری در ایجاد پلان شرایط اضطراری هدایت و کنترل است. در پلان شرایط اضطراری میبایست از سیستم متمرکز برای مدیریت فعالیت استفاده کرد تا بتوان بیشترین هماهنگی را در حین اجرا داشت.
ارتباطات ( Communication) :
عملکرد ارتباطات شامل استقرار، استفاده و نگهداری سیستمهای ارتباطی مورد نیاز در شرایط اضطراری است. که مستلزم برنامه ریزی، مستند سازی و ابلاغ میباشد. تا هرکسی قادر باشد آنرا بدرستی بفهمد. سلامت کارکرد این سیستم ها باید به روز باشد و در فواصل معین تست شوند.
- در زمینه ارتباطات باید نکات زیر را در نظر گرفت :
- سیستم ارتباطی رادیوئی بین اعضای تیم در صورت امکان
- شرح روشهای ارتباطی بین اعضای ارشد تیم واکنش اضطراری با ستاد، ارتباط با منابع خارجی و…
- شرح کامل جزئیات و الزامات سازماندهی پاسخ های اضطراری و سیستمهای هشدار
- حصول اطمینان از آشنائی کلیه اعضای تیم با طرز استفاده از تجهیزات ارتباطی
- داشتن یک خط تلفن اضافی در شرایط اضطراری
- لیست کردن شماره تلفن های ضروری
- در نظر گرفتن سیستمهای ارتباطی جایگزین برای سیستمهای ارتباطی اصلی تا در صورت از کار افتادن یا از شبکه خارج شدن سیستم ارتباط اصلی از آن استفاده نمود مثال در نظر گرفتن سیستم ارتباط تلفنی همراه با سیستم رادیویی
اقدامات حين وقوع: (طرح مقابله Response )
فاز مقابله با شرایط اضطراری شامل تمامي اقداماتي است که به منظور حفظ سلامت افراد، تامین ایمنی تجهيزات و جلوگیری از گسترش خسارات محيط زیست در موقع بروز حادثه به اجرا در ميآید و برای رسيدن به هدف مذکور از لحظه آشکار شدن حادثه تا زماني که ریسکهای تعيين کننده به شرایط قابل قبول کاهش پيدا کند، ادامه ميیابد. و شامل:
- امداد و نجات
- سوخت رسانی
- بهداشت و درمان
- مهار آتش
- تامین امنیت
- دفع مواد زائد
- ترابری و حمل و نقل
- کنترل مواد خطرناک
- ارتباطات
- پاکسازی
سلسله عمليات اجرایي این فاز:
اطلاع از حادثه:
هر يك از كاركنان موظفند به هنگام مشاهده حادثه با استفاده از وسايل ارتباطی موجود بلافاصله مسئولين و افراد ذيربط را از وقوع حادثه مطلع نمايند.
- پس از اطلاع رسانی اولیه، در صورت نیاز لازم است كه آژیر خطر به صدا در آيد.
- به كار انداختن تجهيزات ايمني و آتش نشاني
- با به صدا در آمدن آژير خطر لازم است افراد کمیته آتش و تیم امداد و نجات طبق وظايف محوله تجهیزات ايمنی و آتش نشانی و امداد و نجات را به كار انداخته و در مهار حادثه شركت نمايند.
- در صورتی كه به دلیل وسعت حادثه نیاز به درخواست كمك از خارج شركت باشد، به محض حضور نیروهای کمکی هماهنگی لازم برای مديريت عملیات آنها توسط ميدر بحران صورت گیرد.
- بدیهی است که باید در فاز قبل از وقوع، هماهنگی های لازم صورت گرفته باشد.
- لازم است كاركنان با محل استقرار آژیر خطر در محلهای مختلف آشنايی كافی داشته باشند.
- میبایست يك نقشه از محل استقرار تمامی تجهیزات و نحوه چیدمان آنها تهیه شود و در محل های مختلف نصب گردد.
تشكيل جلسه اضطراري :
افراد کليدي کميته اضطراري یا نمایندگان آنها بلافاصله پس از آگاهی از وقوع يك شرايط اضطراري يا بحراني موظفند در محل تعيين شده تشکيل جلسه بدهند و موارد ذيل را مشخص نمايند :
- تعيين نوع وضعيت اضطراري بر مبناي منشأ وقوع
تعيين نوع وضعيت اضطراری بر مبنای منشاء توسط کميته شرایط اضطراری تعيین ميگردد.( طبق سطح بندی شرایط اضطراری)
- تعيين شدت وضعيت اضطراري
با توجه به اینکه ميزان واکنش به شدت وضعيت اضطراری بستگي دارد، به طور معمول یکی از سه سطح وضعيت اضطراری توسط کميته در نظر گرفته ميشود.
اعلام وضعيت اضطراری: (Warning Systems and Emergency Alarms )
- برای اعلام وضعيت اضطراری اطلاعات لازم باید بلافاصله به هسته مرکزی کمیته شرایط اضطراری یا بحران ارائه شود.
- هسته مرکزی کمیته شرایط اضطراری یا بحران پس از تشکیل جلسه با بررسي حادثه، در صورت لزوم وقوع وضعيت اضطراری را اعلام نمایند.
- اعلام وضعيت اضطراری با استفاده از علائم دیداری و شنيداری ( آژیر خطر و چراخ های گردون ) شناخته شده برای کليه کارکنان انجام شود.
- آژیر براي اعلام وضعيت اضطراري به صورت منقطع و آژیر پایان وضعيت اضطراري بصورت سوت ممتد می باشد.
مثال: آژیر اعلام وضعیت اضطراری بصورت سه سوت منقطع 10 ثانیه ای با فاصله زمانی 5 ثانیه و آژیر پایان وضعیت اضطراری بصوت یك سوت ممتد 30 ثانیه ای
- هدف نهایي این است که پرسنل از بروز شرایط اضطراری آگاه شده و بتوانند محيط را به صورت ایمن تخلیه نمایند.
- هدایت تمامی ساکنین به محل های امن ( Muster Point )
اعلام توقف اضطراري در شرايط بحران :
برای جلوگيری از گسترش یک وضعيت اضطراری به وجود آمده، استفاده از سيستم توقف اضطراری ضروری است. برای توقف اضطراری در هنگام وقوع حادثه لازم است با هماهنگي های کليه بخش های ذیربط قسمتهای مختلف را از هم جدا یا متوقف نمود تا هر گونه تماس بین افراد قطع و از شدت اثرات حادثه کاسته شود.
عمليات نجات و انجام کمكهاي اوليه مصدومين:
- با توجه به اینکه عليرغم تلاشهایي که به منظور کاهش صدمات در وضعيت اضطراری صورت ميگيرد، احتمال حادثه به صفر نميرسد، به این منظور لازم است طرح مشخصي جهت انجام عمليات نجات و درمان مصدومين در نواحی عملیاتی تدوین شود. ( به پیوست )
- تيمي که برای انجام عمليات امداد و نجات از پيش تشکيل شده لازم است آموزشهای کافي را دیده باشد.
- کليه کارکنان لازم است در حد عمومي با اصول کمک های اوليه آشنا باشند.
اقدامات امنیتی و حراستي حين شرايط اضطراري و بحراني :
- قرق كردن صحنه حادثه
- حراست از منطقه حادثه و كنترل ورود و خروج
- ايجاد حصارهای موقت پس از تخلیه ايمن افراد
اقدامات حفاظتي حين شرايط اضطراري و بحراني :
حفاظت دارایی ها
انجام اقدامات ذیل ضروری میباشد:
- اطفاء حريق
- جمع آوری ريخت و پاش مواد
- از سرويس خارج كردن تجهیزات
- حفظ و حراست تجهیزات
- انتقال تجهیزات به محل های امن
حفاظت اسناد
حفظ و نگهداری مدارکی از قبیل ذیل ضروری میباشد:
- اسناد مالی و بیمه ای
- طرح ها و نقشه های مهندسی
- مشخصات پروژه
- بانك اطلاعات كاركنان، مشتريان و تامین كنندگان
- اسناد محرمانه
تخليه اضطراري و تجمع در محل هاي امن از پيش تعيين شده
در هنگام بروز یک وضعيت اضطراري لازم است که افراد غير مسئول در محل هاي امن از پيش تعيين شده تجمع نمایند. افرادي که در مهار حادثه شرکت می کنند نيز پس از انجام وظایف محوله باید به محلهاي امن پناه ببرند. لازم است افراد تا قبل از اعلام وضعيت عادي در این محل ها بمانند.
بطور خلاصه اقدامات فوری به هنگام وقوع شرایط اضطراری كدامند :
- شناسایی مصدومان یا بیماران
- جداسازی افراد مبتلا به بیماریهای مسری و اعزام به مراکز درمانی ( در صورت بروز شیوع بیماری های مسیری )
- اطلاع رسانی به مراکز برون سازمانی و مراجع ذیربط درون سازمانی
- پاکسازی محل از عوامل زیست محیطی یا بیماریزا
- درخواست از عوامل برون سازمانی جهت پاکسازی
- جدا سازی افراد مسن و افراد دارای بیمارهای با نقص ایمنی و زمینه ای
- ممنوعیت ورود و خروج افراد
- نظارت بر وضعیت بهداشتی
- گزارش به سایر کارکنان خارج از محل لوکیشن ( کمپ )
- پاسخ گویی
- پشتیبانی
- تحلیل ملزومات
- تحلیل منابع
تهيه اطلاعات فني ايمني مواد شيميايي – MSDS :
كليه اطلاعات مواد شيميايي و مشتقات نفتي به همراه اطلاعات ايمني مربوط به آنها جهت استفاده در مواقع لزوم مي بايست در فرم اطلاعات مواد شيميايي (MSDS) درج شود. مسئوليت استخراج، جمع آوري و تهيه اطلاعات مربوط به مواد شيميايي بر عهده مسئولین ایمنی ميباشد.
بازیابی و بهبود پس از وقوع شرايط اضطراري (Recovery/Rehabilitation )
راه حل كنترل و كاهش هزينه هاي يك وضعيت اضطراري اقدامي سريع به همراه يك برنامه از پيش تعيين شده مي باشد. چون اين برنامه طبق پيش بيني هاي انجام شده تدوين مي شود، وجود نظارت و رهبري موثر مخصوصاً براي موارد پيش بيني نشده احتمالي بسيار حائز اهميت است. سازماندهي مناسب، ضامن موفقيت طرح های شرایط اضطراری مي باشد.
**** به محض اينکه شرايط امنی بر قرار شد عملیات اين فاز انجام شود.****
سلسله عمليات اجرايي در فاز بازيابي بعد از واكنش اضطراري كدامند ؟
1- تهيه گزارش اوليه
تهیه گزارش شرایط اضطراری میبایست قبل از اينکه بسیاری از واقعیت ها به فراموشی سپرده شوند تهیه و تدوین گردد. از اين رو لازم است مشاهدات اوليه در شرايط اضطراري به درستي ثبت و ضبط شوند.
2- پاکسازي محل حادثه
به منظور دستيابی به یک بازیابی سریع، اولين کاري که باید انجام گيرد آن است که تیم پاکسازی وارد عمل شود.
- اعضای تیم پاکسازی میبایست توسط مدير بحران مشخص گردند.
- اعضای تیم پاکسازی نباید شامل افرادي باشند که در کميته اضطراري عضویت دارند.
3- تشكيل جلسه كميته اضطراري یا بحران
پس از پايان وضعیت اضطراری و پاكسازی محل حادثه لازم است كمیته اضطراری تشکیل جلسه دهد و با استفاده از اطلاعاتی كه از گزارش اولیه بدست آمده، به تجزيه و تحلیل حادثه و ريشه يابی علل آن بپردازد. علاوه بر اين لازم است نحوه عملکرد كمیته اضطراری و ساير افراد در وضعیت اضطراری مورد بررسی قرار گرفته و نقاط ضعف و قوت در طرح و اجرا مشخص گردد. علاوه بر اين بررسی مناسب بودن تسهیلات و تجهیزات و نیز نحوه استفاده در بازنگری طرح و به روز آوری آن میبایست مورد بررسی قرار گیرد.
نمونه موضوعات مورد بررسی در اين جلسه
- ميزان آسيب هاي جانی، خسارت هاي مالی و زیست محيطی
- اثر بخشی اقدامات مدیریتی انجام شده (تصميمات به هنگام و موثر(
- نحوه عکس العمل کميته اضطراري و تيم هاي اجرایی
- چگونگی عملکرد افراد (سایر کارکنان(
- نحوه انجام ارتباطات داخلی و خارجی
- چگونگی تخليه اضطراري و هدایت افراد به محل هاي امن، دور کردن افراد از محل
- نحوه مهار حادثه (اطفاء حریق، کنترل نشتی و . . )
- ميزان کارایی و کفایت تجهيزات و …
- عملکرد تیم امداد و نجات
در اين جلسه بايد به سئوالات ذيل نیز پاسخ داده شود:
- آیا این وضعيت اضطراري در فاز قبل از وقوع شناسایی شده است؟
- آیا بر اساس شناسایی انجام شده، اقدامات پيشگيرانه و کنترلی مناسب لحاظ شده است؟
- آیا براي کسب آمادگی با این شرایط تحليل سناریو و برنامه ریزي مانور صورت گرفته است؟
- آیا بر پایه برنامه ریزي انجام شده مانوري انجام شده است؟
- آیا مانور به شرایط واقعی نزدیک بوده است؟
- آیا مانور انجام شده مورد تحليل قرار گرفته است؟
- آیا اشکالات مشاهده شده در مانور براي مواجهه با وضعيت اضطراري برطرف شده است؟
بررسي آسيب هاي رواني ناشي از شرايط اضطراري
معمولاً به هنگام وقوع شرايط اضطراري سخت (وضعيت هاي بحراني) بسياري افراد دچار ترس و وحشت ناشي از حادثه مي شوند كه اين وضعيت در آن ها حالت ماندگار به خود گرفته و ممكن است تا مدت ها پس از آن با كمترين تحريكي باعث به وجود آوردن حالت هاي رواني در افراد شود. آماده كردن افراد جهت مواجهه با اين حوادث و نيز مراقبت هاي پس از حادثه به منظور جلوگيري از آسيب هاي رواني جدي به افراد در اين حالت از اهميت خاصي برخوردار است.
تدوين : محمدرضا بياتي
