موريانه ها
از میان حشرات، جوندگان و آفات دیگر، موریانه ها به نظر می رسد که خطرناک ترین موجودات هستند.
آن ها آفاتی هستند که می تواند بنیاد خانه شما را در عرض چند سال خراب کند. نكته مهم و ترسناك این است که آن ها در چند سال اول حتی قابل فهمیدن هم نیستند به این معنی است که آن ها هشدار نمیدهند. لذا وقتی متوجه شدید که خانه تان مورد هجوم این موجود قرار گرفته، می تواند خیلی دیر شده باشد چرا كه از بین بردن موریانه کار آسانی نیست
موریانه ها به داخل وسایل چوبی شما نفوذ كرده و آرام آرام آنها را از بين مي برند . پس مهم است که برای محافظت از خانه خود، گام هایی بردارید و اقدام های لازم را انجام دهید. لذا قبل از اینکه خیلی دیر بشود وسایل چوبیتان را بطور مرتب چک کنید.
فيلم سمپاشي و ريشه كني موريانه در صنعت – قسمت اول
قبل از اینکه به طور مستقیم روش های کنترل این جانوران را انجام دهیم، باید اطلاعاتی در مورد آن ها داشته باشیم
زاد و ولد موریانه ها
شروع کلنی موریانه ها با نر ها و ماده های بالدار می باشد این موریانه ها پس از جفتگیری بالهای خود را از دست می دهند در این مرحله موریانه ها سلول کوچکی در خاک ایجاد میکنند و ماده (ملکه ) تخم می گذارد ، پس از باز شدن تخم ، والدین از ذخیره بدن خود ، نوزادان را تغذیه می نمایند اولین سری کارگران کوچکتر از کارگران بعدی هستند در موریانه های چوب های خشک اولین دسته نوزادان تماما به کارگران تبدیل می شوند و یک موریانه سرباز هم تولید می شود0 تا فعال شدن کارگران ماده تخمگذار که ملکه نامیده می شود دیگر تخم نمی گذارد و پس از آن شروع به تخمگذاری می کند و این کارگران هستند که از نوزادان نگهداری می کنند و تغذیه آنها را بر عهده دارند. درکلنی موریانه ها علاوه بر کارگران پوره ها(نوزادان) سن پایین هم فعالیت دارند اگر کلنی خوب رشد کرده باشد موریانه سرباز هم مشاهده می شود فعالیت موریانه ها با پیدا شدن افراد جنسی نر و ماده بالدار خاتمه می یابد ملکه چندین سال تولید مثل می کند وقتی قدرت تخمگذاری ماده ها از بین رفت و نرها از بین رفتند کلنی برای آنها جانشین تعیین میکند و بدین ترتیب کلنی توسعه می یابد (گاهی ارتفاع کلنی ها به چندین متر می رسد) .
معضلات موریانه ها
چوب یکی از مهمترین محصولات است که در زندگی بشر نقش دارد. چوبهاي صنعتی گاهی مورد حمله بعضی از حشرات قرار میگیرند از جمله مهمترین این حشرات موریانهها هستند.موریانهها خود قادر به هضم سلولز یا چوب نیستند. در داخل دستگاه گوارش موریانه تک سلولیهاي فلاژلداري زندگی میکنند که آنزیمهاي مورد نیاز براي تجزیه سلولز را تولید میکنند و آن تک سلولیها هستند که باعث هضم سلولز میشوند. در واقع نوعی همزیستی یا سمبیوز بین تک سلولی و موریانه ها از این طریق ایجاد شده است و سلولز را براي موریانه ها به شکل مواد غذائی قابل استفاده در می آورند. دالان هاي گلی ارتباط خاك با ساختمان چوبی را برقرار می کند که به منظور حفاظت از افراد کلنی ساخته شده است.
در کلنی هاي کوچک و گاهی بزرگ موریانه ها که چندین میلیون عضو داشته،زندگی می کنند. این کلنی ها اجتماعات حقیقی مرکب از کاست هاي مشخص مانند افراد بارور ، گارگرها ،سربازها ، پوره ها و لارو ها می باشند.گارگران فراوانترین کاست این اجتماع هستند و در هر فصلی از سال دیده می شوند، آنها مسئول نگهداري کلنی و تغذیه کاست ها، جستجوي غذا و نگهداري ساختمان می باشند.
سربازها کلنی را در مقابل شکارچی هاي مهاجم محافظت می کنند. پوره ها اشکال نابالغ افراد کلنی قبل از تولید مثل می باشند. لاروها افراد جوان و غیرقابل تشخیص بوده و بالاترین نسبت را در کلنی دارند. موریانه ها قطعات دهانی جونده داشته و تقریبا تمامی گونه هاي آن از چوب یا مواد گیاهی تغذیه می کنند.
موریانه از آفات عمده ساختمان هاي چوبی ، دکوراسیون ، کتاب خانه ها محسوب می شوند خسارت این آفت به اماکن مسکونی و کتابخانه ها بسیار سنگین گزارش شده است آلودگی به این آفت در منازل مسکونی در نقاط مختلف کشور از جمله کاشان گسترده گزارش گردیده است
دلایل جذب موریانه در خانه
- رطوبت
لوله های دارای نشت و چکه کننده، شبکه فاضلاب با زهکشی نامناسب و جریان هوای ضعیف همگی منجر به ایجاد رطوبت می گردند که همه این عوامل نتیجه ای جز جذب موریانه ها در بر ندارد. به خصوص موریانه های زیرزمینی و موریانه های چوب مرطوب، در محیط های نم دار و مرطوب زندگی می کنند. در حالی که موریانه های چوب مرطوب، چوب های آسیب دیده ناشی از آب و رطوبت را ترجیح می دهند، موریانه های زیرزمینی قادر به زیست و بقای حیات نیستند مگر آن که با مقادیر رطوبت کافی احاطه شده باشند. بنابر این یکی از راه های از بین بردن موریانه ها، کنترل میزان رطوبت موجود در خانه است.
- چوبی که در تماس با فونداسیون های خانه است
از آنجایی که برخی گونه ها مثل موریانه های زیرزمینی بایستی از داخل خاک یا چوب حرکت کنند تا بتوانند به داخل خانه راه یابند، وجود چوب هایی که در تماس با فونداسیون بناها می باشند، این ساختمان ها را مستعد تهاجم موریانه ها می سازد. لاشبرگ (کود گیاهی)، بوته های بیش از حد رشد کرده و هیزمی که در نزدیکی خانه ها قرار داده می شوند، فقط برخی از انواع چوب هایی هستند که به موریانه ها امکان دسترسی به ساختارها و وسایل چوبی داخل ساختمان را می دهند.
- شکاف های موجود در جبهه خارجی ساختمان
هر نوع درز و شکاف موجود در دیواره های خارجی خانه راهی برای ورود آفات به داخل است. از آنجایی که موریانه نیز در گروه آفات جای دارد از این فضاها برای ورود به خانه بهره می برد.
- درز و شکاف موجود در فونداسیون
- ترک های ریز و درشت موجود در دیوارها
- فواصل ایجاد شده بین قطعات دیوارپوش ها
- درز و شکاف درب ها
- چهارچوب های درزگیری نشده
- فضای موجود در اطراف پنجره ها
انواع موریانه ها
1 – زیرزمینی : دالانی در زیر زمین حفر میکنند و از طریق سطح زمین خود را به خانه ها میرسانند . ( موریانه های ایران عمدتاً از این نوعند )
2 – تپه ساز : با توجه به قدرت باروری زیاد جعیت کلنی آنها زیاد است . انتشار آنها بیشتر در آفریقا و تنها یک گونه آن در بلوچستان ایران یافت می باشد .
3 – چوب خشک : جنس نر و ماده این نوع پس از پرواز دستجمعی ار طریق سوراخهای موجود بر روی چوب وارد آنها شده و کلنی خود را تشکیل می دهند .
علائم وجود موریانه در خانه چيست ؟
علامت مشخصه آلودگی به موریانه های زیرزمینی وجود خاک یا مخلوطی از شن وموریانه چوب جویده شده در الوارها است در همین حال لوله های خاکی یا راهروهای پوشیده که بر روی دیوارهای غیر قابل نفوذ بنا می شود خطوط ارتباطی بین لانه و غذا می باشد. اگر الوار با خاک تماس داشته باشد موریانه ها از زیر دالان های داخل خاک با چوب در تماس داشته بدون هیچگونه علامت مشخصه وارد الوار می شوند دیوارهای خشتی یا سنگی با ملات گل به حفره های ممتد راه را برای موریانه های الوار سقف ایجاد می کنند
ديدن آسيب در وسايل چوبي :
اگر خانه تان بیشتر از چوب ساخته شده، معمولا ًمي توانيد موريانه ها را در پشت و زیر سطوحی نظیر کف و دیوار مشاهده كنيد .
هفته ای یک بار به کف یا سازه های چوبی خانه نگاه کنید تا مطمئن شوید که موريانه ها آسيبي به آن نزده باشند.
همانطور که می دانید موريانه ها به درختان آسیب می رسانند و آنها را می جوند.با گذشت زمان، چوب آسیب می بیند و تضعیف می شود.
فيلم سمپاشي و ريشه كني موريانه در صنعت – قسمت دوم
بقاياي موريانه ها مانند بال :
این موجودات بال دارند ؛ شما ممکن است بال های آنها را نزدیک پنجره، درب یا سایر نقاط دسترسی به منزل پیدا کنید.
زمانی که این موجودات در محل مناسب برای کندن چوب پیدا می شوند، بال های خود را از هم باز می کنند، زیرا می دانند که دیگر به بال نیاز نخواهند داشت.
بال های موریانه ها شبیه بال های مورچه است.
تونل هاي گلي :
همانطور که می دانید موريانه ها به دمای خاصی نیاز دارند تا زنده بمانند بنابراين آن ها در مکان هایی که رطوبت وجود دارد رشد خواهند کرديك از اين مكانهاي مناسب لوله ها و تونل ها مي باشد .
موريانه هاي تونلهاي زيادي در زمينهاي گلي ايجاد ميكنند تا محيط مناسبي براي زندگي خود داشته باشند .
فضله های قهوه ای:
چراغ قوه خود را بردارید و به آنها نگاه کنید ، فضله آنها ممکن است به شکل قرص های قهوه ای تیره و یا رنگ چوب باشد. این فضله ها نزدیک چوب ضعیفی یافت می شوند که این موجودات به آن هجوم برده اند .
راههاي از بین بردن موریانه ها
مهم ترین راه‌کار در ارتباط با از بین بردن موریانه ها و نابود کردن آنها به صورت دائمی در محیط زندگی، استفاده از سمپاشی است.
شرکت مادکو با بیش از 10 سال سابقه‌ی طولاني در حوزه‌ی سمپاشی، آماده است تا سمپاشی را در ادارات، منازل، رستوران‌ها، خوابگاه‌ها، سالن‌های ورزشی و … انجام دهد.
نويسنده :
اسداله محمد خاني
