مورچه ها
مورچه یکی از حشرات شناخته‌شده است. این دسته از حشرات به صورت جمعی و با قاعده و اصول اجتماعی خاصی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. تا به امروز گونه‌های متعددی در ارتباط با مورچه‌ها شناسایی شده‌اند. تعداد گونه‌های شناخته‌شده در ارتباط با مورچه‌ها بیش از ۲۰۰۰۰ عدد است.
دسته‌بندی مورچه‌ها بر اساس خصوصیات آنها
در هر اجتماع ۳ نوع مورچه وجود دارد: مورچه‌هاي نر، مورچه‌هاي ملکه يا ماده و مورچه‌هاي کارگر. بيشتر مورچه‌هاي نر و ملکه داراي بال هستند، اما مورچه‌هاي کارگر بال ندارند.
برخی از گونه‌های مورچه‌ها شامل مورچه‌های کارگر، مورچه‌های کوچک و مورچه‌های سرباز هستند. مورچه‌های کوچک مواد غذایی مورد نیاز برای نوزادان و ملکه را تأمین می‌کنند.
مورچه‌های سرباز به دلیل داشتن آرواره‌های بزرگ وظیفه دارند تا از خود و سایر مورچه‌ها در برابر هجوم دیگر موجودات مراقبت کنند.
یکی از مهم‌ترین خصوصیاتی که در ارتباط با مورچه‌ها شناخته شده‌است، این است که آنها از وظایف خود به خوبی آگاه هستند و در امور دیگر مورچه‌ها مداخله نمی‌کنند.
تمام انواع مورچه‌ها به‌صورت اجتماعي زندگي مي‌کنند، اما تفاوت‌هاي خيلي زيادي در طرز زندگي و عادات خود دارند.
زاد و ولد و تولید مثل مورچه‌ها
در پایان فصل زمستان، ملکه شروع به تخم گذاری می‌کند. پس از مدتی از داخل تخم‌ها مورچه‌های نر و ماده بیرون می‌آیند. پس از آن که مورچه‌های نر و ماده نسبت به جفت گیری در فصل بهار اقدام می‌کنند، مورچه‌های نر جان خود را از دست می‌دهند.
مورچه‌ها سهم قابل توجهی از تعداد تمامی موجودات خشک‌زی در کره‌ی زمین را به خود اختصاص داده‌اند. از دلایلی که مسبب این موضوع شده‌است، می‌توان به توانایی در تغییر دادن محل زندگی، پشتیبانی و حمایت از دیگر هم‌نوعان خود، انطباق و انعطاف پذیری و توانایی در بهره برداری مناسب از منابع در محیط زندگی اشاره کرد.
آناتومی مورچه ها
روي سر مورچه‌ها يک جفت شاخک يا آنتن مرتبا در حال جنبيدن است. مورچه بيني ندارد، ولي حس بويايي بسيار قوي‌اي دارد که از طريق همين شاخک‌هاي روي سرش بو را حس ميکند و به وسيله همين شاخک‌ها مي‌تواند راه را پيدا کند يا دوستانش را شناسايي نمايد و همچنين با مورچه‌هاي ديگر ارتباط برقرار کند.مورچه‌ها در قسمت سر خود يک مغز و يک جفت چشم مرکب، دهان و آرواره‌هاي نيرومندي دارند علاوه بر چشم‌هاي مرکب، اغلب مورچه‌ها داراي اندام بينايي ديگري نيز هستند که همان حس بويايي است که مي‌تواند راهش را پيدا کند.اين حشره ممکن است بين ۵/۱ ميلي‌متر تا ۵۰ ميلي‌متر طول بدنش باشد.
طرز زندگی مورچه ها
مورچه‌ها زندگي جالبي دارند. اجتماعات مورچه‌ها شبيه کشورهاي کوچکي است که هر يک داراي ملکه و تعدادي مورچه‌هاي نر و ماده بالدار و کارگران مي‌باشد. ملکه مورچه‌ها يک مجتمع به وجود مي‌‌آورد. او لانه‌اي حفر ميکند و تخم‌هاي خود را در آن مي‌ريزد. بعد از اين‌که تخم‌ها به نوزادان کوچک بدون دست و پايي تبديل شدند، مادر مورچه‌ها به هر يک کمک ميکند تا به دور خود پيله‌اي بتنند تا هنگامي که مورچه به حد کافي رشد کند و بعد ملکه مادر يک سر پيله را سوراخ کرده و مورچه را از پيله‌اش بيرون مي‌کشد و پس از آن بلافاصله مشغول به کار مي‌شوند. چون مورچه‌هاي کارگر تازه متولد شده و زندگي خود را آغاز کرده‌اند، بايد به رسيدگي و مراقبت از مادرشان و بقيه اعضاي مجتمع بپردازند.يکي از کارهاي مورچه کارگر اين است که آذوقه جمع‌آوري کند و به لانه ببرد تا براي فصل زمستان که از داخل زمين بيرون نمي‌آيند، غذاي کافي داشته باشند.
مورچه با اين‌که جثه خيلي کوچکي دارد، ولي توانايي‌اش در حمل بار خيلي زياد مي‌باشد و باري حداقل ۱۰ يا ۱۵ برابر وزن خودش را مي‌تواند حمل کند.مورچه‌ها جانوران بسيار زحمت‌کشي هستند و تمام عمر خود را فقط کار مي‌کنند. ولي قابل توجه است که همه مورچه‌ها داخل زمين زندگي نمي‌کنند.بعضي از مورچه‌ها هم هستند که خارج از زمين لانه مي‌سازند. مانند مورچه‌هاي درشتي که در چوب زندگي مي‌کنند و نسبت به مورچه‌هاي کوچک قدرت‌نمايي مي‌کنند. آنها اسير مي‌گيرند و به جنگ انواع کوچکتر از خود مي‌روند و آنها را از لانه‌هاي خود بيرون مي‌کنند و تخم‌ها و کرم‌هاي حشره و نوزادان و انبارهاي مواد خوراکي آنها را غارت مي‌کنند و به لانه‌هاي خود مي‌برند و مواد غذايي آنها را مصرف مي‌کنند و از کرم‌هاي حشره و نوزادان آنها با دقت مواظبت کرده تا اين‌که رشد کنند و به حد بلوغ برسند و آن وقت به خدمت اربابان تازه خود درآيند.بعضي مورچه‌ها هم هستند که در آفريقاي جنوبي زندگي مي‌کنند که گوشتخوارند و مورچه‌هاي سواره نام دارند و در صف‌هاي طولاني و پشت سر هم در جستجوي گوشت حرکت مي‌کنند و موجب ترس و وحشت مي‌شوند.بزرگترين و درنده‌ترين حيوانات در مقابل لشکر اين نوع مورچه‌ها عاجزند.
غذاي مورچه‌ها
هزاران نوع مورچه در جهان زندگي مي‌کنند که هر نوعي زندگي و غذاي مخصوص به خود را دارند.
مورچه خرمن چين : مورچه‌اي است که از گياهان اطراف خود دانه مي‌چيند و به لانه خود مي‌برد و از آنها استفاده ميکند.
مورچه شير دوش يا گله‌دار : اين مورچه‌ها به شکار شته‌ها مي‌روند، آنها را گله گله در لانه جاي مي‌دهند و با نواختن ضربه‌هاي محکمي بر پهلويشان ، مايع شيرين مزه‌اي از اندامشان براي خود مي‌دوشند.
مورچه‌هاي باغبان : دسته ديگر از مورچه‌ها باغباني مي‌کنند، يعني قارچهاي بسيار ريزي را مي‌پرورند و خوراکشان را فقط از آنها تهيه مي‌کنند. براي کشت قارچها نياز به باغچه‌اي هم دارند ÷که براي اين کار خميري فراهم مي‌کنند و قارچهاي مورد نظر خود را بر روي آن مي‌کارند.
مورچه‌هاي آسيابان : اين نوع مورچه‌ها با کله بزرگ و فکهاي نيرومندشان دانه‌ها را آسياب مي‌کنند.
توانایی‌های شگفت‌انگیز مورچه‌ها
می‌توان گفت مورچه‌ها در میان موجوداتی که در نواحی خشکی زمین زندگی می‌کنند، در قیاس با توان خود قوی‌ترین موجودات به شمار می‌روند. یکی از دلایل آن، حمل بار چند برابر بیش از ظرفیت مورچه‌ها است.
مورچه‌ها در انجام کارهای خود نظم خاصی را رعایت می‌کنند. به عنوان مثال در بررسی‌ها چنین نتیجه حاصل شده‌است که مورچه‌ها دانه‌هایی را که جمع کرده‌اند، با رعایت نظم خاصی در محل مورد نظر خود انبار می‌کنند.
مورچه‌ها در راستای همکاری و پیشبرد فعالیت‌های حیات خود، انواعی از فرومون‌ها را به کار می‌گیرند. به عنوان مثال، مورچه در زمانی که حس می‌کند دچار خطر شده‌است، از خود فرومون خاصی را ساطع می‌کند. ساطع شدن این نوع از فرومون باعث می‌شود تا دشمنان مورچه به جان یکدیگر بیفتند و با این ترفند، مورچه از خطرات رهایی می‌یابد.
اسامی گونه‌های مختلف مورچه‌ها
مورچه‌ها گونه‌های خاص و متعددی دارند. از جمله‌ی این گونه‌ها می‌توان به آتشی سرخ، فرعون، آسیابان، خرمن چین، شیردوش یا گله دار، باغبان، برگ بر، انگل، پرسه زن، سارق و برده دار اشاره کرد.
روش‌های مبارزه با مورچه‌ها
مورچه‌ها علی رغم جذابیت‌هایی که در سبک زندگی خود دارند، مشکلاتی را هم می‌توانند برای انسان‌ها به دنبال داشته باشند.
سمپاشی در راستای از بین بردن مورچه‌ها
مهم ترین راه‌کار در ارتباط با از بین بردن مورچه‌ها و نابود کردن آنها به صورت دائمی در محیط زندگی، استفاده از سمپاشی است. شرکت مادکو با بیش از ۱۰ سال سابقه‌ی درخشان در حوزه‌ی سمپاشی، آماده است تا سمپاشی را در ادارات، منازل، رستوران‌ها، خوابگاه‌ها، سالن‌های ورزشی و … انجام دهد.
نویسنده‌ی محتوا:
محمدرضا زهره‌وند
